【A郎台語小詞典】07-Tǹg-heng-khám / tǹg胸坎

今á日咱beh紹介ê詞是「tǹg胸坎」。這ê tǹg ê意思其實有幾lo̍h種，頭起seng，咱來看故事內底所講--ê，「1手tǹg胸坎」，tī chia，tǹg to̍h是用手出力tûi ê意思，咱koh講1 ê例，「氣kah tǹg桌仔」，to̍h是出力tûi、phah桌仔，總講to̍h是對1 ê平面ê物件出力去接觸，像講「tǹg脚」，to̍h是受氣ê時，脚去出力chàm土脚。最後講1 ê例，「He物件hiah重，m̄-thang用tǹg--ê，輕輕á hē，無桌á ē hō͘你tǹg歹--去。」Nā用tǹg chit ê動作，一般ē phŏng--1-ē大大聲án-ne，nā用khǹg--ê to̍h khah無聲。

Koh 1種是hiông-hiông坐--落-去，像講「伊hiông-hiông頭眩目暗，khiā bē chāi，人chŏaⁿ tǹg tī土腳peh bē khaih。」Mā有其他ê用法，像講「Nā有kiáu thang poa̍h，伊tǹg--leh to̍h m̄走--ah。」Chia ê意思是講，真痴迷，坐--leh to̍h m̄離開án-ne。

Tǹg koh有tǹg印ê意思，像「tǹg印á」、「tǹg手模」、「tǹg票」這款--ê。主要to̍h是有1 ê模á，ka ùn色，印去咱beh印ê所在án-ne。

Kin-á-ji̍t lán beh siāu-kài ê sû sī “tǹg-heng-khám”. Chit ê tǹg ê ì-sù kî-si̍t ū kúi lo̍h chióng, thâu-khí-seng, lán lâi khòaⁿ kò͘-sū lāi-té só͘ kóng--ê, “1 chhiú tǹg-heng-khám”, tī chia, tǹg to̍h sī iōng chhiú chhut-la̍t tûi ê ì-sù, lán koh kóng 1 ê lē, “ Khì kah tǹg toh-á”, to̍h sī chhut-la̍t tûi, phah toh-á, chóng-kóng to̍h sī tùi 1 ê pêng-bīn ê mi̍h-kiāⁿ chhut-la̍t khì chiap-chhiok, chhiūⁿ kóng “tǹg kha”, to̍h sī siū-khì ê sî, kha khì chhut-la̍t chàm thô͘-kha. Chòe-āu kóng 1 ê lē, “He mi̍h-kiāⁿ hiah tāng, m̄-thang iōng tǹg--ê, khin-khin-á hē, bô toh-á ē hō͘ lí tǹg pháiⁿ--khì.” Nā iōng tǹg chit ê tōng-chok, it-poaⁿ ê phŏng--1-ē tōa-tōa siaⁿ án-ne, nā iōng khǹg--ê to̍h khah bô siaⁿ.

Koh 1 chióng sī hiông-hiông chē--lo̍h-khì, chhiūⁿ kóng “I hiông-hiông thâu-hîn-ba̍k-àm, khiā bē chāi, lâng chŏaⁿ tǹg tī thô͘-kha peh bē khaih.” Mā ū kî-thaⁿ ê iōng-hoat, chhiūⁿ-kóng “Nā ū kiáu thang poa̍h, i tǹg--leh to̍h m̄ cháu--ah.” Chia ê ì-sù sī kóng, chin chhi-bê, chē--leh to̍h m̄ lī-khui án-ne.

Tǹg koh ū tǹg-ìn ê ì-sù, chhiūⁿ “tǹg ìn-á”, “tǹg chhiú-bô͘”, “tǹg phiò” chit khoán--ê. Chú-iàu to̍h sī ū 1 ê bô͘-á, ka ùn sek, ìn khì lán beh ìn ê só͘-chāi án-ne.