四旬期第三主日

Bonum mihi, quia humiliasti me: ut discam iustificationes tuas

祢曾折辱了我，這對我有益；使我能學習祢的法律

聖詠百十八71

在這四旬期的第三主日，教會特別再一次地提醒我們這場靈性的爭戰有一個具體的敵人：魔鬼，那曾經墮落的天使。在福音中，耶穌提醒我們魔鬼的真實性及其在人性生活中的運作。特別在這個時代，這個被附魔者的「啞」更為顯著。Guéranger院長強調，在理性主義和科學主義當道的時代，魔鬼最大的成功就是使人不再談論牠，使人將牠的所有作為都歸結於自然現象、人性軟弱，乃至於精神疾病，因此不再祈求來自天主超性的恩寵與之抗衡。在天主教傳統的教導中，我們知道魔鬼是純然的精神體，曾經是一位天使。牠是因對人類以天主肖像被造而對天主憤怒，對人類憎恨，因此渴望看到身為天主肖像的人靈永遠的沈淪[1]。人只要尚在此世，就應當透過警醒，祈禱和刻苦來抵抗誘惑[2]。

特別值得注意的是今天這個主日在初期羅馬教會特別會慕道者舉行禮儀[3]。在當時的禮儀中，那些即將接受洗禮的慕道者在教會中接受檢驗，全體教會需要見證他們在道德生活上的悔改和皈依。之後他們會將自己的名字寫在祭台的一個記事版上面。主禮會在成聖體的祈禱經文中為他們祈禱。在這個背景下，我們可以將今天的進堂詠、默思聖詠等視為那些皈依基督，悔改而開始新的生命的人的祈禱。今日的進堂詠、陞階經等都表達一個在困苦中要舉目向天，仰望天主的人所發出的祈禱。而也是在同樣的禮儀環境下，我們可以理解聖保祿在書信中對信友的倫理生活的教誨，也特別是對正在皈依的望教者們所說的：「從前你們原是黑暗，但現在你們在主內卻是光明，生活自然要像光明之子一樣；光明所結的果實，就是各種良善、正義和誠實」。

Giulio Romano, St. Michael Vanquishing Satan, 1518.

進堂詠

Introitus. Ps. 24:1-2, 15-16

Oculi mei semper ad Dóminum, quia ipse evéllet de láqueo pedes meos: réspice in me, et miserére mei, quóniam únicus et pauper sum ego.                     

Ad te, Dómine, levávi ánimam meam: Deus meus, in te confído, non erubéscam.

V. Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto.

R. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, et in sǽcula sæculórum. Amen.

Oculi mei semper ad Dóminum, quia ipse evéllet de láqueo pedes meos: réspice in me, et miserére mei, quóniam únicus et pauper sum ego.

進堂詠 參詠廿四1-2, 15-16

我的眼睛不斷地向上主瞻仰，因為祂使我的雙腳脫離羅網。求祢回顧，求祢憐憫，因為我是孤苦伶仃。

上主，我向祢把我的心舉起，我的天主，我全心要倚靠祢，我必不蒙受羞恥。

啟：願光榮歸於父、及子、及聖神，

應：起初如何，今日依然，直到永遠，阿們。

我的眼睛不斷地向上主瞻仰，因為祂使我的雙腳脫離羅網。求祢回顧，求祢憐憫，因為我是孤苦伶仃。

集禱經

Oratio

Quǽsumus, omnípotens Deus, vota humílium réspice: atque, ad defensiónem nostram, déxteram tuæ maiestátis exténde.

集禱經

全能的天主，我們懇求祢，垂視卑下之人的懇禱；並伸出祢尊威的右手，保護我們。

書信

Léctio Epístolæ beáti Pauli Apóstoli ad Ephésios. 5:1-9

Fratres: Estóte imitatóres Dei, sicut fílii caríssimi: et ambuláte in dilectióne, sicut et Christus diléxit nos, et trádidit semetípsum pro nobis oblatiónem, et hóstiam Deo in odórem suavitátis. Fornicátio autem et omnis immundítia aut avarítia nec nominétur in vobis, sicut decet sanctos: aut turpitúdo aut stultilóquium aut scurrílitas, quæ ad rem non pértinet: sed magis gratiárum áctio. Hoc enim scitóte intelligéntes, quod omnis fornicátor aut immúndus aut ávarus, quod est idolórum sérvitus, non habet hereditátem in regno Christi et Dei. Nemo vos sedúcat inánibus verbis: propter hæc enim venit ira Dei in fílios diffidéntiæ. Nolíte ergo éffici partícipes eórum. Erátis enim aliquándo ténebræ: nunc autem lux in Dómino. Ut fílii lucis ambuláte: fructus enim lucis est in omni bonitáte et iustítia et veritáte.

書信 聖保祿宗徒致厄弗所人書 五1-9 

所以你們應該效法天主，如同蒙寵愛的兒女一樣；又應該在愛德中生活，就如基督愛了我們，且為我們把自己交出，獻於天主作為馨香的供物和祭品。至於邪淫，一切不潔和貪婪之事，在你們中間，連提也不要提：如此纔合乎聖徒的身分。同樣，猥褻、放蕩和輕薄的戲言，都不相宜；反要說感恩的話，因為你們應該清楚知道：不論是犯邪淫的，行不潔的，或是貪婪的──即祟拜偶像的──在基督和天主的國內，都不得承受產業。不要讓任何人以浮言欺騙你們，因為就是為了這些事，天主的忿怒纔降在這些悖逆之子身上。所以你們不要作這些人的同伴。從前你們原是黑暗，但現在你們在主內卻是光明，生活自然要像光明之子一樣；光明所結的果實，就是各種良善、正義和誠實。

陞階經、連唱詠

Graduale Ps. 9:4, 20

Exsúrge, Dómine, non præváleat homo: iudicéntur gentes in conspéctu tuo. In converténdo inimícum meum retrórsum, infirmabúntur, et períbunt a facie tua.

陞階經 參詠九4, 20

上主，起來，莫讓世人獲勝，願異民盡都在祢前受審！我的仇敵已退藏，在祢面前已顛仆滅亡。

Tractus. Ps. 122:1-3

Ad te levávi óculos meos, qui hábitas in cœlis.

Ecce, sicut óculi servórum in mánibus dominórum suórum.

Et sicut óculi ancíllæ in mánibus dóminæ suæ: ita óculi nostri ad Dóminum, Deum nostrum, donec misereátur nostri,

Miserére nobis, Dómine, miserére nobis.

連唱詠 參詠 百廿二1-3

居住在諸天上的，我向祢仰起我的眼目。看，僕人的眼目，怎樣仰望主人的手，看，婢女的眼目，怎樣注視主婦的手；我們的眼目也就怎樣注視着上主，我們的天主，直到祂憐憫我們才止。上主，求祢矜憐，矜憐我們！

福音

Sequentia sancti Evangelii secundum Lucam, 11:14-28

In illo témpore: Erat Iesus eiíciens dæmónium, et illud erat mutum. Et cum eiecísset dæmónium, locútus est mutus, et admirátæ sunt turbæ. Quidam autem ex eis dixérunt: In Beélzebub, príncipe dæmoniórum, éiicit dæmónia. Et álii tentántes, signum de cœlo quærébant ab eo. Ipse autem ut vidit cogitatiónes eórum, dixit eis: Omne regnum in seípsum divísum desolábitur, et domus supra domum cadet. Si autem et sátanas in seípsum divísus est, quómodo stabit regnum eius? quia dícitis, in Beélzebub me eiícere dæmónia. Si autem ego in Beélzebub eiício dæmónia: fílii vestri in quo eiíciunt? Ideo ipsi iúdices vestri erunt. Porro si in dígito Dei eiício dæmónia: profécto pervénit in vos regnum Dei. Cum fortis armátus custódit átrium suum, in pace sunt ea, quæ póssidet. Si autem fórtior eo supervéniens vícerit eum, univérsa arma eius áuferet, in quibus confidébat, et spólia eius distríbuet. Qui non est mecum, contra me est: et qui non cólligit mecum, dispérgit. Cum immúndus spíritus exíerit de hómine, ámbulat per loca inaquósa, quærens réquiem: et non invéniens, dicit: Revértar in domum meam, unde exívi. Et cum vénerit, invénit eam scopis mundátam, et ornátam. Tunc vadit, et assúmit septem álios spíritus secum nequióres se, et ingréssi hábitant ibi. Et fiunt novíssima hóminis illíus peióra prióribus. Factum est autem, cum hæc díceret: extóllens vocem quædam múlier de turba, dixit illi: Beátus venter, qui te portávit, et úbera, quæ suxísti. At ille dixit: Quinímmo beáti, qui áudiunt verbum Dei, et custódiunt illud.

福音 路加福音十一14-28

那時，耶穌驅遂一個魔鬼──他是使人瘖啞的魔鬼；他出去以後，啞吧便說出話來，群眾都驚訝不止。但是，其中有人說：「祂是仗賴魔王貝耳則步驅魔。」另一些人試探耶穌，向祂要求一個自天而來的徵兆。耶穌知道了他們的心意，便給他們說：「凡是一國自相紛爭，必成廢墟，一家一家的敗落。如果撒殫自相紛爭，他的國如何能存立呢？因為你們說我仗賴貝耳則步驅魔。如果我仗賴貝耳則步驅魔，你們的子弟們是仗賴誰驅魔呢？為此，他們將是你們的裁判者。如果我是仗賴天主的手指驅魔，那麼，天主的國已來到你們中間了。幾時壯士佩帶武器，看守自己的宅舍，他的財產，必能安全。但是，如果有個比他強壯的來戰勝他，必會把他所依仗的一切器械都奪去，而瓜分他的贓物。不隨同我的，就是反對我；不同我收集的，就是分散。」「邪魔從人身上出去後，走遍乾旱之地，尋找一個安息之所，卻沒有找着；他於是說：我要回到我出來的那屋裏去。他來到後，見裏面已打掃清潔，裝飾整齊，就去，另外帶了七個比自己更惡的魔鬼來，進去，住在那裏；那人末後的處境，比先前就更壞了。」耶穌說這些話的時候，人群中，有一個婦人高聲向祂說：「懷過祢的胎，及祢所吮吸過的乳房，是有福的！」耶穌卻說：「可是那聽天主的話而遵行的人，更是有福的！」

奉獻詠、密禱經、頌謝詞

Offertorium. Ps 18: 9-12

Iustítiæ Dómini rectæ, lætificántes corda, et iudícia eius dulcióra super mel et favum: nam et servus tuus custódit ea.

奉獻詠 詠一百十九47-48

上主的規誡是正直的，能悅樂心情；祂的判斷比蜂蜜，比蜂巢的流汁更要甘甜。祢的僕人守護這一切。

Secreta

Hæc hóstia, Dómine, quǽsumus, emúndet nostra delícta: et, ad sacrifícium celebrándum, subditórum tibi córpora mentésque sanctíficet. 

密禱經

上主，我們懇求祢，願這祭品使我們能從自身的罪惡中獲得潔淨；願它聖化我們的肉身與心靈，使之臣服於祢，為能舉行這一聖祭。

Præfactio de Quadragesima

Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine, sancte Pater, omnípotens ætérne Deus: Qui corporáli ieiúnio vítia cómprimis, mentem élevas, virtútem largíris et prǽmia: per Christum Dóminum nostrum. Per quem maiestátem tuam laudant Angeli, adórant Dominatiónes, tremunt Potestátes. Cæli cælorúmque Virtútes, ac beáta Séraphim, sócia exsultatióne concélebrant. Cum quibus et nostras voces, ut admítti iúbeas, deprecámur, súpplici confessióne dicéntes: 

四旬期 頌謝詞

主、聖父、全能永生的天主，我們時時處處感謝祢，實在是理所當然的，並有助我們獲得救恩。祢藉著肉身的禁食克制罪惡、提升心靈、賦予德性和賞報，因我們的主基督。為祢如此的尊威，諸天神讚美祢，宰制者欽崇祢，掌權者予以敬畏，諸天萬軍和普天的異能者以及有福的熾愛者、相與歡欣而予以祝頌。求祢恩准我們的禱聲，也同他們的歌韻合成一起，發虔恭的讚頌：

領主詠、領聖體後經

Communio Ps 83:4-5

Passer invénit sibi domum, et turtur nidum, ubi repónat pullos suos: altária tua, Dómine virtútum, Rex meus, et Deus meus: beáti, qui hábitant in domo tua, in sǽculum sǽculi laudábunt te.

領主詠 詠八十三4-5

萬軍的上主，我的君王，我的天主，麻雀靠近祢的祭壇找到了住所，燕子也找到了安置幼雛的窩巢。上主，居住在祢的殿宇，常讚美祢的，真是有福！

Postcommunio

A cunctis nos, quǽsumus, Dómine, reátibus et perículis propitiátus absólve: quos tanti mystérii tríbuis esse partícipes.

領聖體後經

上主，我們懇求祢，祢既使我們參與如此偉大的奧秘，仁慈地拯救我們脫離一切控訴與凶險。

[1] 聖庇護十世教理21號。

[2] 同前註，22。

[3] 梵二後改革在某種程度上恢復這個傳統，中文將這個禮儀翻譯為懇禱禮。