"Bác sĩ ơi, dạo này khớp gối của tôi cứ đau âm ỉ, nhất là vào buổi sáng, có phải tôi bị viêm khớp rồi không?". Chắc hẳn đây là câu hỏi của rất nhiều người khi bắt đầu cảm nhận những cơn đau nhức nơi các khớp xương. Vậy viêm khớp là gì? Làm sao để nhận biết và điều trị hiệu quả? Hãy cùng Dược Bình Đông tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!
Viêm Khớp Là Gì?
Viêm khớp là tình trạng các khớp xương bị sưng viêm, gây đau nhức, cứng khớp và hạn chế vận động. Bệnh không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động không nhỏ đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
Giống như một chiếc bản lề bị gỉ sét, các khớp xương khi bị viêm sẽ khó vận động trơn tru, gây khó khăn trong các hoạt động như đi lại, cầm nắm, thậm chí là cả những việc đơn giản như mặc quần áo.
Các Loại Viêm Khớp
Có hơn 100 loại viêm khớp khác nhau, mỗi loại lại có nguyên nhân và triệu chứng riêng biệt. Dưới đây là một số loại viêm khớp phổ biến nhất:
1. Thoái Hóa Khớp
Thoái hóa khớp, hay còn gọi là viêm khớp thoái hóa, là loại viêm khớp phổ biến nhất, thường gặp ở người trung niên và người cao tuổi. Bệnh xảy ra do sụn khớp bị bào mòn theo thời gian, khiến các đầu xương cọ xát vào nhau gây đau, cứng khớp.
2. Viêm Khớp Dạng Thấp
Đây là bệnh lý tự miễn, nghĩa là hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh, trong trường hợp này là màng hoạt dịch của khớp. Viêm khớp dạng thấp có thể gây tổn thương khớp nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.
3. Viêm Khớp Vảy Nến
Bệnh thường xảy ra ở những người bị bệnh vảy nến - một bệnh lý về da. Viêm khớp vảy nến gây đau, sưng khớp và có thể ảnh hưởng đến các ngón tay, ngón chân, cổ tay, đầu gối và cột sống.
4. Lupus Ban Đỏ
Lupus ban đỏ là một bệnh tự miễn khác có thể gây viêm khớp. Bệnh thường ảnh hưởng đến các khớp nhỏ ở bàn tay, cổ tay và đầu gối.
5. Bệnh Gout
Bệnh gout là một dạng viêm khớp gây đau dữ dội, thường ảnh hưởng đến ngón chân cái. Bệnh xảy ra do sự tích tụ các tinh thể axit uric trong khớp.
Triệu Chứng Viêm Khớp
Tùy vào từng loại viêm khớp và mức độ nghiêm trọng của bệnh mà mỗi người sẽ có những triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung, người bị viêm khớp thường gặp phải các triệu chứng sau:
- Đau khớp: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của viêm khớp. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, tăng lên khi vận động và giảm đi khi nghỉ ngơi.
- Cứng khớp: Người bệnh thường cảm thấy cứng khớp vào buổi sáng hoặc sau một thời gian dài không vận động.
- Sưng khớp: Các khớp bị viêm thường sưng to hơn bình thường, nóng và có thể ửng đỏ.
- Hạn chế vận động: Viêm khớp khiến người bệnh khó khăn trong việc cử động các khớp bị ảnh hưởng.
- Các triệu chứng khác: Một số người có thể gặp các triệu chứng khác như mệt mỏi, sốt nhẹ, chán ăn, sụt cân...
Nguyên Nhân Gây Viêm Khớp Là Gì?
Tùy vào từng loại viêm khớp mà nguyên nhân gây bệnh sẽ khác nhau. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp bao gồm:
- Tuổi tác: Nguy cơ mắc bệnh viêm khớp, đặc biệt là thoái hóa khớp, tăng lên theo tuổi tác.
- Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ mắc viêm khớp dạng thấp cao hơn nam giới.
- Di truyền: Nếu trong gia đình có người thân bị viêm khớp, bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
- Chấn thương: Chấn thương khớp do tai nạn, chơi thể thao... có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp.
- Béo phì: Thừa cân, béo phì tạo áp lực lớn lên các khớp, đặc biệt là khớp gối, hông và cột sống, làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp.
- Nghề nghiệp: Những người làm công việc đòi hỏi phải vận động khớp nhiều, mang vác nặng, đứng hoặc ngồi lâu một tư thế... có nguy cơ mắc bệnh viêm khớp cao hơn.
Các Yếu Tố Rủi Ro Gây Bệnh Viêm Khớp
Bên cạnh những nguyên nhân kể trên, một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp, bao gồm:
- Chế độ ăn uống: Chế độ ăn nghèo dinh dưỡng, thiếu canxi, vitamin D... có thể làm tăng nguy cơ loãng xương, từ đó gián tiếp gây viêm khớp.
- Lối sống ít vận động: Ít vận động khiến cơ bắp yếu đi, không đủ khỏe để hỗ trợ các khớp, từ đó làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp.
- Hút thuốc lá: Hút thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến các khớp, khiến sụn khớp dễ bị tổn thương hơn.
Chẩn Đoán Viêm Khớp
Để chẩn đoán viêm khớp, bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, tiền sử bệnh, khám lâm sàng và chỉ định thực hiện một số xét nghiệm cần thiết như:
- Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu giúp phát hiện các dấu hiệu viêm nhiễm trong cơ thể, đồng thời loại trừ các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự.
- Chụp X-quang: Hình ảnh X-quang giúp bác sĩ đánh giá mức độ tổn thương của khớp.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về các mô mềm xung quanh khớp, giúp chẩn đoán chính xác hơn.
- Khám dịch khớp: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định lấy dịch khớp để phân tích, tìm kiếm nguyên nhân gây viêm.
Viêm Khớp Có Nguy Hiểm Không?
Viêm khớp nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- Biến dạng khớp: Viêm khớp mạn tính có thể gây biến dạng khớp, khiến người bệnh khó khăn trong vận động, thậm chí là tàn phế.
- Teo cơ: Viêm khớp khiến người bệnh hạn chế vận động, lâu dần dẫn đến teo cơ, yếu cơ.
- Nhiễm trùng huyết: Trong một số trường hợp, viêm khớp nhiễm trùng có thể gây nhiễm trùng huyết - một biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.
Viêm Khớp Có Chữa Khỏi Được Không?
Hiện nay, chưa có phương pháp nào có thể chữa khỏi hoàn toàn viêm khớp. Tuy nhiên, việc điều trị kịp thời và tuân thủ theo phác đồ của bác sĩ có thể giúp kiểm soát triệu chứng, làm chậm tiến triển của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Cách Chữa Viêm Khớp
Tùy vào từng loại viêm khớp, mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe của người bệnh mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị viêm khớp thường được áp dụng bao gồm:
- Sử dụng thuốc:
- Thuốc giảm đau: Paracetamol, ibuprofen... giúp giảm đau, hạ sốt.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Diclofenac, meloxicam... giúp giảm đau, chống viêm hiệu quả hơn.
- Thuốc ức chế miễn dịch: Corticosteroid, methotrexate... giúp ức chế hệ thống miễn dịch, giảm viêm trong các bệnh lý tự miễn như viêm khớp dạng thấp.
- Thuốc sinh học: Adalimumab, etanercept... là những loại thuốc mới, nhắm mục tiêu vào các phân tử cụ thể trong hệ thống miễn dịch, giúp giảm viêm và ngăn ngừa tổn thương khớp.
- Vật lý trị liệu: Các bài tập vật lý trị liệu giúp cải thiện tầm vận động của khớp, tăng cường sức mạnh cơ bắp, giảm đau và cứng khớp.
- Phẫu thuật: Trong trường hợp các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật để thay thế khớp, sửa chữa tổn thương khớp...
Chế Độ Ăn Cho Người Bị Viêm Khớp
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị và phòng ngừa viêm khớp. Dưới đây là một số lưu ý về chế độ ăn cho người bị viêm khớp:
1. Tăng Cường Thực Phẩm Chống Viêm
- Cá béo: Cá hồi, cá thu, cá ngừ... giàu omega-3, có tác dụng giảm viêm hiệu quả.
- Rau xanh: Các loại rau xanh như súp lơ xanh, cải xoăn, rau bina... giàu chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ sụn khớp khỏi tổn thương.
- Trái cây: Quả mọng, cam, quýt, bưởi... giàu vitamin C, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch.
- Gia vị: Nghệ, gừng, tỏi... có đặc tính chống viêm tự nhiên.
2. Hạn Chế Thực Phẩm Gây Viêm
- Thực phẩm chế biến sẵn: Xúc xích, thịt nguội, đồ hộp... chứa nhiều chất béo bão hòa, chất bảo quản... có thể làm tăng viêm nhiễm trong cơ thể.
- Đường: Hạn chế tiêu thụ đường, nước ngọt có ga... vì chúng có thể làm tăng viêm và tăng nguy cơ béo phì.
- Chất béo bão hòa: Hạn chế tiêu thụ mỡ động vật, da gà, da vịt...
- Rượu bia: Rượu bia có thể làm tăng viêm và tăng nguy cơ mắc bệnh gout.
3. Tăng Cường Thực Phẩm Tốt Cho Xương
- Sữa và các chế phẩm từ sữa: Sữa, sữa chua, phô mai... giàu canxi, vitamin D, giúp xương chắc khỏe.
- Hải sản: Tôm, cua, ốc... là nguồn cung cấp canxi dồi dào.
- Rau lá xanh đậm: Rau bina, cải xoăn, bông cải xanh... giàu vitamin K, magie, giúp tăng mật độ xương.
4. Uống Đủ Nước
Uống đủ nước mỗi ngày giúp bôi trơn các khớp, giảm đau và cứng khớp.
Các Biện Pháp Phòng Bệnh Viêm Khớp
Phòng bệnh hơn chữa bệnh, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau để phòng ngừa viêm khớp hiệu quả:
- Duy trì cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu bạn thừa cân hoặc béo phì.
- Tập thể dục thường xuyên: Nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, các bài tập phù hợp như đi bộ, bơi lội, yoga...
- Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ: Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là canxi, vitamin D, omega-3...
- Tránh chấn thương: Cẩn thận trong các hoạt động thể thao, lao động... để tránh chấn thương khớp.
- Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh viêm khớp, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời.
Nghi Ngờ Bị Viêm Khớp: Khi Nào Đi Khám Bác Sĩ?
Nếu bạn gặp phải các triệu chứng của viêm khớp như đau khớp, cứng khớp, sưng khớp... kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Viêm khớp là bệnh lý mạn tính, tuy không thể chữa khỏi hoàn toàn nhưng nếu được chẩn đoán và điều trị sớm, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh, ngăn ngừa biến chứng và tận hưởng cuộc sống khỏe mạnh, năng động.