七旬時期：七旬主日

Si iniquitátes observáveris, Dómine, Dómine, quis sustinébit?

Psalmus CXXIX, 3

上主，若祢細察人的罪辜，上主，又有誰站立得住？

聖詠一二九3

今天開始傳統禮儀年曆進入一個新的時期，叫作「七旬時期」（Septuagesima），或者封齋預備期。今天是七旬主日，下一主日是六旬主日，之後是五旬主日。五旬主日的週三就會是聖灰星期三，開始四旬期。接著就是四旬期第一、第二主日等等，直到復活節。在這個禮儀時期有兩個明顯的轉變：第一個就是禮儀的顏色從綠色轉成了紫色，代表另一個悔罪刻苦的時期開始。第二就是「光榮頌」和「阿肋路亞」都消失了，阿肋路亞由「連唱詠」（Tractus）取代。

正如四旬期是四十天的意思，七旬時期原意也一樣是復活節前的七十天。但當然，這不是真正數字上的七十，而是指七旬主日會落在復活節前七十到六十天之內，六旬主日落在六十到五十天之內，如此類推而已。

常有人說，如果要了解福音的好消息有多麼好，就該要知道原本的壞消息有多麼壞。七旬時期在準備教友的心靈進入復活的慶節時，首先提醒教友那原初的墮落和罪惡，以及在基督救贖人類之前，整個人類為原罪的結果所禁錮的狀態。天主教的教理教導：當亞當犯了罪，失去了與天主的友誼時，因為整個人類與亞當的一體性，我們也在他內失去了原初的恩寵，並且產生了原罪的後果：私欲偏情（Concupiscientia）。這代表我們的理智、意志和情感常常經歷無知、懦弱和偏差，使得我們難以完善地去認識、去愛他人，難以保持心靈的平安。神聖的洗禮雖洗滌人的原罪，然而私欲偏情仍然留存，使整個基督徒的生活仍然是一場鬥爭。（見 脫利騰大公會議《論原罪的法令》，Denzinger 1510-1515）。

Guéranger指出，在象徵意義上，教會歷來將七旬時期視為猶太人在巴比倫七十年被俘虜充軍的時期。巴比倫的奴役，與耶路撒冷的自由分別是我們在此塵世的困頓與在天國的平安之間的對比，同時也是在進入復活慶典之前的刻苦和復活之後的喜樂之間的對比。

因此在這七旬主日的禮儀，我們離開了聖誕—主顯節期的喜樂，轉回到創世一開始時元祖父母在樂園中犯的罪，以及人性慘況的開端。進堂詠即以「死亡的狂濤」和「凶惡的險波」開始，隨即提醒人在人世間一切的苦難中，天主是人最終唯一的保障。集禱經則告誡我們，我們今日所受的苦難是正義的，應當的，但是天主會以慈悲拯救和聆聽。一直到復活節以前都取代「阿肋路亞」的「連唱詠」今天以受苦的詩人的角度唱「我從深淵向祢呼求」，「上主，祢若細察人的罪辜，我主，有誰還能站立得住？」

今日的福音則是一個關於時期的比喻。在這個禮儀的脈絡下，天主在前幾個時辰被召叫的工人（以色列選民）抱怨自己工作的時間比那些晚被召叫的工人（外邦人）長，卻得到了一樣的工資，太不公平。實際上，這正是集禱經所要指出的，我們的勞苦總是公平的，唯有天主的恩賜才是來自於祂的施捨。唯一重要的，不是勞苦的長短，而是那個召叫的真實以及圓滿生命的承諾。

進堂詠

Introitus. Ps. 17:2-3, 5-7

Circumdedérunt me gémitus mortis, dolóres inférni circumdedérunt me: et in tribulatióne mea invocávi Dóminum, et exaudívit de templo sancto suo vocem meam.

Díligam te, Dómine, fortitúdo mea: Dóminus firmaméntum meum, et refúgium meum, et liberátor meus.

Gloria Patri et Filio et Spiritui Sanctio,

Sicut erat in principio et nunc et semper, et in sæcula sæculorum, Amen. 

Circumdedérunt me gémitus mortis, dolóres inférni circumdedérunt me: et in tribulatióne mea invocávi Dóminum, et exaudívit de templo sancto suo vocem meam.

進堂詠

死亡的狂濤環圍着我，凶惡的險波驚嚇着我，陰府的繩缰纏繞着我，喪命的羅網拘絆着我。我在急難當中呼求了上主，向我的天主求助；祂由殿中聽我禱告，我的聲音進入祂的耳鼓。

上主，我的力量！我愛慕祢。上主，祢是我的保障、我的避難所，我的釋放者

啟：願光榮歸於父、及子、及聖神，

應：起初如何，今日依然，直到永遠，阿們。

上主，我的力量！我愛慕祢。上主，祢是我的保障、我的避難所，我的釋放者

集禱經

Oratio

Preces pópuli tui, quǽsumus, Dómine, cleménter exáudi: ut, qui iuste pro peccátis nostris afflígimur, pro tui nóminis glória misericórditer liberémur.

集禱經

上主，我們懇求祢，慈悲地垂聽祢子民的祈禱：為使我們這些因為自己的罪惡而合理當受煎熬的人，能夠因為祢聖名的光榮，在祢的慈悲中得到自由。

Benjamin West, The Expulsion of Adam and Eve from Paradise, 1791

書信

Epistola 1 Cor 9:24-27, 10:1-5

Fratres: Nescítis, quod ii, qui in stádio currunt, omnes quidem currunt, sed unus áccipit bravíum? Sic cúrrite, ut comprehendátis. Omnis autem, qui in agóne conténdit, ab ómnibus se ábstinet: et illi quidem, ut corruptíbilem corónam accípiant; nos autem incorrúptam. Ego ígitur sic curro, non quasi in incértum: sic pugno, non quasi áërem vérberans: sed castígo corpus meum, et in servitútem rédigo: ne forte, cum áliis prædicáverim, ipse réprobus effíciar. Nolo enim vos ignoráre, fratres, quóniam patres nostri omnes sub nube fuérunt, et omnes mare transiérunt, et omnes in Móyse baptizáti sunt in nube et in mari: et omnes eándem escam spiritálem manducavérunt, et omnes eúndem potum spiritálem bibérunt bibébant autem de spiritáli, consequénte eos, petra: petra autem erat Christus: sed non in plúribus eórum beneplácitum est Deo. 

書信 格林多人前書九24-27，十1-5

弟兄們：你們豈不知道在運動場上賽跑的，固然都跑，但只有一個得獎賞嗎？你們也應該這樣跑，好能得到獎賞。凡比武競賽的，在一切事上都有節制；他們只是為得到可朽壞的花冠，而我們卻是為得到不朽壞的花冠。所以我總是這樣跑，不是如同無定向的；我這樣打拳，不是如同打空氣的；我痛擊我身，使它為奴，免得我給別人報捷，自己反而落選。弟兄們，我願意提醒你們，我們的祖先都曾在雲柱下，都從海中走過，都曾在雲中和海中受了洗而歸於梅瑟，都吃過同樣的神糧，都飲過同樣的神飲；原來他們所飲的，是來自伴隨他們的神磐石：那磐石就是基督。可是，他們中多數不是天主所喜悅的。

陞階經、連唱詠

Graduale. Ps 101:16-17

Adiútor in opportunitátibus, in tribulatióne: sperent in te, qui novérunt te: quóniam non derelínquis quæréntes te, Dómine,

V. Quóniam non in finem oblívio erit páuperis: patiéntia páuperum non períbit in ætérnum: exsúrge, Dómine, non præváleat homo.

陞階經 詠一百零一16-17

上主在合宜的日子，在試煉之中必會援助；願那些認識祢的人盼望於祢：因為，上主，祢從不放棄那些尋找祢的人。

因為祂必不會忘記窮苦的人：窮人的忍耐必不將永久消亡：上主，請祢起來，不要讓人得勝[1]。

Tractus. Ps 129:1-4

De profúndis clamávi ad te. Dómine: Dómine, exáudi vocem meam.

V. Fiant aures tuæ intendéntes in oratiónem servi tui.

V. Si iniquitátes observáveris, Dómine: Dómine, quis sustinébit?

V. Quia apud te propitiátio est, et propter legem tuam sustínui te, Dómine.

連唱詠 聖詠一百二十九1-4

上主，我由深淵向祢呼號，我主，求祢俯聽我的呼號，求祢側耳俯聽我的哀禱！上主，祢若細察我的罪辜，我主，有誰還能站立得住？可是，祢以寬恕為懷，我因祢法律的緣故等待著祢。

福音

Evangelium.  Matt 20:1-16

In illo témpore: Dixit Iesus discípulis suis parábolam hanc: Simile est regnum coelórum hómini patrifamílias, qui éxiit primo mane condúcere operários in víneam suam. Conventióne autem facta cum operáriis ex denário diúrno, misit eos in víneam suam. Et egréssus circa horam tértiam, vidit álios stantes in foro otiósos, et dixit illis: Ite et vos in víneam meam, et quod iustum fúerit, dabo vobis. Illi autem abiérunt. Iterum autem éxiit circa sextam et nonam horam: et fecit simíliter. Circa undécimam vero éxiit, et invénit álios stantes, et dicit illis: Quid hic statis tota die otiósi? Dicunt ei: Quia nemo nos condúxit. Dicit illis: Ite et vos in víneam meam. Cum sero autem factum esset, dicit dóminus víneæ procuratóri suo: Voca operários, et redde illis mercédem, incípiens a novíssimis usque ad primos. Cum veníssent ergo qui circa undécimam horam vénerant, accepérunt síngulos denários. Veniéntes autem et primi, arbitráti sunt, quod plus essent acceptúri: accepérunt autem et ipsi síngulos denários. Et accipiéntes murmurábant advérsus patremfamílias, dicéntes: Hi novíssimi una hora fecérunt et pares illos nobis fecísti, qui portávimus pondus diéi et æstus. At ille respóndens uni eórum, dixit: Amíce, non facio tibi iniúriam: nonne ex denário convenísti mecum? Tolle quod tuum est, et vade: volo autem et huic novíssimo dare sicut et tibi. Aut non licet mihi, quod volo, fácere? an óculus tuus nequam est, quia ego bonus sum? Sic erunt novíssimi primi, et primi novíssimi. Multi enim sunt vocáti, pauci vero elécti.

福音 瑪廿1-16

「天國好像一個家主，清晨出去為自己的葡萄園僱工人。他與工人議定一天一個『德納』，就派他們到葡萄園裏去了。約在第三時辰，又出去，看見另有些人在街市上閒立着，就對他們說：你們也到我的葡萄園裏去罷！凡照公義該給的，我必給你們。他們就去了。約在第六和第九時辰，他又出去，也照樣作了。約在第十一時辰，他又出去，看見還有些人站在那裏，就對他們說：為什麼你們站在這裏整天閒着？他們對他說：因為沒有人僱我們。他給他們說：你們也到我的葡萄園裏去罷！到了晚上，葡萄園的主人對他的管事人說：你叫工人來，分給他們工資，由最後的開始，直到最先的。那些約在第十一時辰來的人，每人領了一個『德納』。那些最先僱的前來，心想自己必會多領；但他們也只領了一個『德納』。他們一領了，就抱怨家主，說：這些最後僱的人，不過工作了一個時辰，而你竟把他們與我們這整天受苦受熱的，同等看待。他答覆其中的一個說：朋友！我並沒有虧負你，你不是和我議定了一個『德納』嗎？拿你的走罷！我願意給最後來的和給你的一樣。難道不許我拿我所有的財物，行我所願意的嗎？或是因為我好，你就眼紅嗎？這樣，最後的，將成為最先的，最先的將會成為最後的。被召的人多，被選的人少。」

奉獻詠、密禱經、頌謝詞

Offertorium. Ps. 91 :2

Bonum est confitéri Dómino, et psállere nómini tuo, Altíssime.

奉獻詠 詠九十一2

至高者！最幸福的事情，是讚美上主，歌頌主名，

Secreta

Munéribus nostris, quǽsumus, Dómine, precibúsque suscéptis: et coeléstibus nos munda mystériis, et cleménter exáudi.

密禱經

上主，我們祈求祢，願祢接納這些禮品和祈禱：願祢藉著天國的奧秘潔淨我們，並慈悲地俯聽我們。

Præfactio de sanctissima Trinitate

Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: Qui cum unigénito Fílio tuo et Spíritu Sancto unus es Deus, unus es Dóminus: non in uníus singularitáte persónæ, sed in uníus Trinitáte substántiæ. Quod enim de tua glória, revelánte te, crédimus, hoc de Fílio tuo, hoc de Spíritu Sancto sine differéntia discretiónis sentímus. Ut in confessióne veræ sempiternǽque Deitátis, et in persónis propríetas, et in esséntia únitas, et in maiestáte adorétur æquálitas. Quam laudant Angeli atque Archángeli, Chérubim quoque ac Séraphim: qui non cessant clamáre cotídie, una voce dicéntes:

至聖聖三 頌謝詞

主、聖父、全能永生的天主，我們時時處處感謝祢，實在是理所當然的，並有助於我們的得救。祢和祢的獨生子及聖神，只是一個主、一個天主：不是單獨一位，而是三位一體。我們因著祢的啟示，堅信確認祢的光榮和祢聖子的光榮，與聖神的光榮，毫無差別。因此在承認真實永恆的天主時，我們頌揚三位分明、性體唯一、尊威均等。這就是眾天使和總領天使，革魯賓和色拉芬所讚美的，他們日夜不停、無時或息地同聲歡呼: 

領主詠、領聖體後經

Communio Ps. 30 :17-18

Illúmina fáciem tuam super servum tuum, et salvum me fac in tua misericórdia: Dómine, non confúndar, quóniam invocávi te.

領主詠

求以祢的慈容，光照祢的僕人，求以祢的仁慈把我救出。上主，因為我呼號了祢，求祢莫讓我蒙羞。

Post Communionem

Fidéles tui, Deus, per tua dona firméntur: ut eadem et percipiéndo requírant, et quæréndo sine fine percípiant.

領聖體後經

天主，祢的信徒因祢的恩慈而得以站立穩固：願他們獲得所尋找的這個禮物，願他們永遠獲得這他們所尋求的。

[1] 因來自聖詠部分改變較多，筆者自譯。