Sîn-pì ê niau-á

Kin-á-ji̍t beh cha̍p-jī tiám chiah kàu-chhù. The̍h só-sî khui kong-gū tōa-mn̂g ê sî-chūn, iáⁿ--tio̍h chi̍t-chiah chiâⁿ súi ê niau-á tiām-tiām chē tī piⁿ--a, chhin-chhiūⁿ tī tán siáⁿ-mih-lâng kāng-khoán.

Niau-á ba̍k-chiu kim-kim kā lí khòaⁿ. Lí tùi i chhiò--chi̍t-ē, bô siūⁿ siuⁿ-chē, tō sak-khui mn̂g chún-pī beh kiâⁿ--ji̍p-khì. Kiat-kó hit-chiah niau-á kèng-jiân khiā--khí-lâi, tòe tī lí ê āu-piah. Lí goân-á lia̍h-chún sī eng-àm gōa-kháu hong ū khah tōa, i siūⁿ-beh tòe lâng ji̍p-khì sek-lāi bih chi̍t àm.

Kiat-kó, i káⁿ-ná m̄-nā siūⁿ-beh ji̍p-mn̂g niā-niā, kin-pún sī it-ti̍t teh kā lí tòe. Peh lâu-thui ê sî-chūn lí tiau-kang thêng chi̍t-ē-á, i mā thêng--lo̍h-lâi. Káⁿ-ná i teh tán ê lâng tō sī lí. M̄-koh lí bē-kì-tit kám tī tó-ūi khòaⁿ kòe chit-chiah niau-á.

Lí khui-mn̂g hō͘ i ji̍p-khì. Kin-á-ji̍t ka-pan kàu khah òaⁿ, àm-sî kong-chhia í-keng bô chē--ah, phian-phian koh hō͘ lí kóaⁿ-bē-hù chêng chi̍t-pan, koh ke tán chi̍t-tiám-cheng, ū-iáⁿ ak-chak.

“Ū chi̍t-chiah chiah-nī kó͘-chui ê niau-á tàu-tīn chi̍t àm mā bē-bái.” Lí siūⁿ, the̍h chi̍t-ê pôaⁿ-á té chúi hō͘ i lim.

Lí tiām-tiām khòaⁿ niau-á lim-chúi. I lim kúi chhùi tō bô-ài lim--ah, sûi tī lí ê pâng-keng lāi-té sì-kè se̍h. I ū chi̍t-chióng ko-ngá ê khùi, káⁿ-ná tī sûn-sī lín-tau kāng-khoán. Tán i tī lí ê bîn-chhn̂g piⁿ chē lo̍h-lâi, lí sè-jī óa-kīn, khòaⁿ kám ē-tàng thau bong--chi̍t-ē.

I hō͘ lí bong-bong--leh ba̍k-chiu tō ha̍p--khí-lâi, beh khùn ê khoán.

“Kè-mê-hùi tō án-ne sio-tú--ah.” Lí mā khì sé-sé--leh thèng-hó lâi khùn.

Lí bāng-tio̍h ka-tī tòe tī hit-chiah niau-á āu-piah m̄-chai beh kiâⁿ khì tó-ūi. Kî-koài, i tú-chiah kám-ū chia tōa-chiah? Hioh, goân-lâi sī lí ka-tī mā-sī chi̍t-chiah niau-á.

Bô-gōa-kú tō lâi-kàu chi̍t châng chhiū piⁿ-a, khòaⁿ-tio̍h chi̍t-ê lâng tī chhiū-kha ku--leh. Khòaⁿ--khí-lâi tām-po̍h-á ut-chut.

Lí khah pì-sù, m̄-káⁿ ti̍t-chiap khì kau i kóng-ōe, tō siūⁿ-beh khì mn̄g kā lí chhōa lâi chia ê niau-á. Tú-beh khui-chhùi, soah siūⁿ-tio̍h lí bē-hiáu kóng niau-ōe, tō chheng-chhéⁿ--ah.

Kóng--lâi bāng-kéng chit-khoán mi̍h-kiāⁿ tō sī án-ne, ki-pún siông-sek kah lô-chip nā chhut-hiān tō sûi ē piak-khang.

Lí the̍h chhiú-ki-á khòaⁿ, goân-lâi chit-má iáu khah chá loān-cheng siat-tēng ê sî-kan. Lí kóaⁿ-kín kā i chhiat tiāu, chiah bē tán--leh kiaⁿ tio̍h niau-á. Iáu-siū, cha-àm bô siūⁿ-tio̍h chit chân. Hó ka-chài.

Lí péng-sin khòaⁿ bîn-chhn̂g kha, soah bô khòaⁿ-tio̍h niau-á. Goân-lâi i í-keng tī lí ê bîn-chhn̂g téng, kiâⁿ óa lí ê sin-khu, peh khì lí ê heng-khám.

Lí chhun-chhiú khì kā bong, i mā hō͘ lí bong. Chăng tō ū chù-ì tio̍h, i bô-siáⁿ chhiūⁿ iá-niau, phú-sek ê mô͘ chheng-khì koh chê-cháⁿ. M̄-koh nā-sī ū lâng tī chhī--ê, ná-ē án-ne chhìn-chhái tòe lí tńg-lâi?

Bong niau khiok-sī sóng-khoài, m̄-koh heng-khám hō͘ ap kah sió-khóa-á pa̍k-pa̍k. Lí kā i phō--khí-lâi khǹg-tī piⁿ-a, i mā chin phòe-ha̍p, bô kè-sio̍k kā lí tîⁿ. Lí khì io̍k-keng sé-bīn sé-chhùi, chún-pī khoán-khoán--leh beh-khí siōng-pan.

Niau-á kah lí chò-hóe chhut-mn̂g, soah bô tòe lí lo̍h-lâu, tian-tò sī koh ùi lâu-téng peh. Lí siūⁿ-tio̍h cha-mê bāng-tio̍h ê tāi-chì.

Lí khòaⁿ i peh liáu pòaⁿ chân lâu-thui, chiah koat-tēng tòe i khì khòaⁿ-māi. M̄-koh, kan-na chi̍t-tia̍p-á kú, tō bô khòaⁿ-tio̍h niau-á ê hêng-iáⁿ--ah. Èng-kai sī chiūⁿ chi̍t chân tō lî-khui lâu-thui--ah? Lí khòaⁿ sî-kan, sui-jiân sī ē-hù siōng-pan, khak-si̍t bē-tàng koh khai sî-kan chhōe niau-á.

M̄-chai sī-án-chóaⁿ, lí kám-kak i ē koh lâi chhōe lí.

Kin-á-ji̍t chóng-sǹg ē-tàng chún-sî hā-pan. Pài-gō͘ àm pîn-tōaⁿ chú-pn̄g, tō khì chhù hù-kīn ê tàⁿ-á bé kiâm-so͘-ke, bóe-á koh khì Seven kōaⁿ nn̄g koàn bì-lù. Bô-tiuⁿ-tî iáⁿ-tio̍h thióng-bu̍t si̍t-phín, koh siūⁿ-tio̍h hit-chiah niau-á.

Lí ê tē-á lāi tû-liáu bì-lù, koh ke chi̍t liap niau koàn-thâu.

Chit-pái lí hn̄g-hn̄g tō khòaⁿ-tio̍h niau-á tī kong-gū tōa-mn̂g piⁿ, kah chăng kāng-khoán chē tī piⁿ-a. Lí koat-tēng mài hō͘ i khòaⁿ-tio̍h lí, seng khiā khah hn̄g thau-thau kā koan-chhat chi̍t-ē.

Lí thau-khòaⁿ bô pòaⁿ hun-cheng, tō ū lēng-gōa chi̍t-chiah kam-á-sek ê niau-á kiâⁿ--kòe-lâi, m̄-chai tī chhòng-siáⁿ, m̄-koh kiông-beh oan--khí-lâi ê khoán. Lí kè-sio̍k ùi tōa-mn̂g kiâⁿ siūⁿ-beh khòaⁿ hō͘ siông-sè.

Khòaⁿ-tio̍h lí kiâⁿ óa, kam-á niau tō hō͘-lâng heh-kiaⁿ--tio̍h kāng-khoán sûi cháu--khì. Káⁿ-ná sī iá-niau ê khoán.

Phú-sek niau-á tō chin léng-chēng. I kā chhiú chīⁿ-chīⁿ--leh, tō khiā--khí-lâi, thâu gia̍h koân kā lí khòaⁿ, chhin-chhiūⁿ teh tán lí khui-mn̂g.

“Án-ne niau koàn-thâu bô pe̍h bé.” Lí siūⁿ. Khiok-sī iáu-koh sió-khóa giâu-gî, chit chiah niau-á ūi-chóaⁿ-iūⁿ ē lâi kā lí tòe, lí iáu-sī koh kā i chhōa tńg-khì chhù.

Lí tháu-khui koàn-thâu, ēng pôaⁿ-á té chi̍t-kóa chhut-lâi.

Lí tú chhoân hó, tō khòaⁿ i teh sńg téng-pái tī sòaⁿ-téng bé-mih-kiāⁿ lâu--lo̍h-lâi ê chóa-siuⁿ-á. Chóa-siuⁿ-á khóaⁿ-liáu pí niau-á lio̍h-á sè, m̄-koh i khin-khin-sang-sang tō nǹg ji̍p-khì, thâu-khak koh chhun chhut-lâi kā lí khòaⁿ, kó͘-chui-ka̍h.

Lí kā pôaⁿ-á khǹg-tī piⁿ-a, i siūⁿ-beh chia̍h ka-tī ē khì chia̍h. Lí mā khai-sí hiáng-siū lí ê àm-tǹg. Khui bí-lú ê siaⁿ thiaⁿ-liáu chin thiòng. Chit pâi éng-pái m̄-bat bé--kòe, sī bē pháiⁿ lim, m̄-koh kah kiâm-so͘-ke sió-khóa-á ke̍h-bī. M̄-koh bô-iàu-kín, iáu-sī chi̍t ê sù-sī ê pài-gō͘ àm.

Chha-put-to chia̍h liáu, lí chiah hoat-hiān hit pôaⁿ niau-si̍t lóng bô tín-tāng. Niau-á chù-ì tio̍h lí tī kā i khòaⁿ, chiah óa lâi pôaⁿ-á chia chia̍h. M̄-koh chia̍h bô kúi chhùi tō thêng--ah. Kan-na ūi-tio̍h lé-māu chia̍h hō͘ lí khòaⁿ--ê niā-niā.

“Kám-sī tńg-lâi chìn-chêng tō chia̍h--ah?” Lí kā chhun--ê the̍h chi̍t-ê kheh-á té--leh peng--khí-lâi.

Lí koat-tēng lâi kah niau-á sńg. M̄-koh lí m̄-bat chhī kòe niau-á, chhù-lāi mā bô hit-khoán niau-á ēng ê chhit-thô-mi̍h-á.

Lí the̍h chi̍t tiuⁿ chóa jôe-jôe--leh chò chi̍t liap kiû, tī niau-á bīn-chêng kā lāng, sûi ùi bîn-chhn̂g-téng tàn. I khòaⁿ kiû poe--kòe, soah bô tín-tāng, kan-na koh oa̍t-thâu lâi kā lí khòaⁿ, lí hō͘ i khòaⁿ kah lio̍h-á kiàn-siàu.

“Hioh, lí m̄-sī káu, che lí bē siūⁿ-beh sńg.”

Tng teh siūⁿ koh ē-sái hām niau-á chò-hóe chhòng-siáⁿ, tō khòaⁿ i kiâⁿ óa--lâi, ēng sin-khu khì so lí ê kha-tó͘. Lí mā chhun-chhiú khì so i ê kha-chiah-phiaⁿ. I bô thêng--lo̍h-lâi, ti̍t-ti̍t ùi mn̂g-kháu kiâⁿ--khì. I khiā tī mn̂g-kháu kā lí khòaⁿ.

“Hiah kín tō siūⁿ-beh lâi cháu--ah?” Lí siūⁿ.

“Miau.” M̄-chai kám-sī thiaⁿ-tio̍h lí ê sim-siaⁿ.

Lí kiâⁿ kàu mn̂g-kháu, thâu-khak lê-lê kā i khòaⁿ, mā m̄-chai i kám thiaⁿ ū, lí chhiú pí pâng-mn̂g, kóng: “Lí kám sī beh chhut-khì?”

“Miau.” I chhun chi̍t ki chêng-kha khin-khin jiáu chi̍t-ē-á mn̂g, koh oa̍t-thâu kā lí khòaⁿ.

Lí hiông-hiông siūⁿ-tio̍h chăng goân-té siūⁿ-beh kā tòe bô tòe tio̍h, koat-tēng koh chhì chi̍t pái. Lí khì the̍h chhiú-ki-á kah só-sî, tō tńg-lâi khui-mn̂g.

Tú khui chi̍t-ê phāng, niau-á tō sûi nǹg chhut-khì. Lí ná só-mn̂g, ná chù-ì i ùi tó-ūi khì. Soah hoat-hiān i káⁿ-ná teh tán--lí. Mn̂g só ho͘ tiâu, chi̍t lâng chi̍t niau ùi lâu-thui-keng kiâⁿ.

Chhiūⁿ lí ioh--ê, i ùi lâu-téng peh chi̍t chân tō kiâⁿ--chhut-khì. Lí tòe i lâi-kàu chi̍t hō͘ mn̂g-kháu, i kā lí khòaⁿ, káⁿ-ná teh kiò lí khui-mn̂g. Lí iáu teh tiû-tû, nā sī i kā lí o͘-pe̍h chhōa kàu chia, kiáu-jiáu tio̍h bô-se̍k-sāi ê chhù-piⁿ sī beh án-chóaⁿ?

Hut-jiân-kan, niau-á ka-tī thiàu--khí-lâi khì chhi̍h mn̂g-lêng, hō͘ lí chhoah-chi̍t-tiô. “Sió tán--chi̍t-ē!” Lí thiaⁿ-tio̍h lāi-té ū lâng ìn-siaⁿ.

Kî-si̍t lí chiok kín-tiuⁿ mā chin siūⁿ-beh soan, m̄-koh mā hòⁿ-kî tàu-té ē hoat-seng siáⁿ-mih tāi-chì. Hù-kīn káⁿ-ná bô siáⁿ-mih só͘-chāi thang-hó bih…

Lí koat-tēng bih khì lâu-thui-keng hn̄g-hn̄g-á thau khòaⁿ. Kiat-kó chiah cháu bô nn̄g pō͘, niau-á tō tùi lí kiò, lí koh ho͘ kiaⁿ chi̍t-ē oa̍t-thâu. Tō tī chit ê sî-chūn mn̂g khui--khui, chi̍t ê lâng kiâⁿ--chhut-lâi, ti̍t-chiap khì phō niau-á.

Khòaⁿ--khí-lâi sī niau-á in tau bô m̄-tio̍h. Lí bô hiah-nī kín-tiuⁿ--ah, tō bô tio̍h-kip beh cháu. Ūi-tio̍h niau-á iáu it-ti̍t tùi lí kiò, hit ê lâng mā ùi lí chia khòaⁿ.

“Sit-lé, i chòe-kīn khah ài sì-kè cháu…” I thâu gia̍h--khí-lâi khòaⁿ-tio̍h lí soah tiām--khì, sit-sîn sit-sîn ê khoán.

I khòaⁿ--khí-lâi sī chi̍t-ê un-jiû ê lâng. Sui-bóng chit-má gōng--khì kāng-khoán m̄-chai tī siūⁿ siáⁿ, so niau-á ê chhiú mā bô thêng--lo̍h-lâi. Lí hō͘ i khòaⁿ kah sió-khóa pháiⁿ-sè, kám-kak èng-kai ài kóng siáⁿ-mih ōe hō͘ khì-hun khah khin-sang--leh.

“Góa ū bé koàn-thâu hō͘ i chia̍h, m̄-koh i chia̍h bô nn̄g chhùi tō m̄ chia̍h--ah, kám sī tú chia̍h kòe?” Lí chóng-sǹg chhōe-tio̍h ōe thang kóng.

“Eh, tio̍h, chha-put-to nn̄g tiám-cheng chìn-chêng. I chia̍h liáu tō koh chhut-khì. Nā-kóng chit-tiám, i khah bô chhiūⁿ it-poaⁿ niau-á.” I nā-chún thiaⁿ-tio̍h lí ê ōe chheng-chhéⁿ--kòe-lâi, kóaⁿ-kín kā lí ìn.

“Góa tō tòa tī lâu-kha, án-ne góa khì kā i chia̍h chhun--ê the̍h lâi kám-hó?” Lí kî-si̍t m̄-chai-iáⁿ ka-tī chit-má teh chhòng-siáⁿ.

“Hó, chin mâ-hoân lí. Chîⁿ góa chiah hō͘ lí.” I keng-kah-thâu lio̍h-á sang--lo̍h-lâi.

Lí tàm-thâu, sûi tńg-khì the̍h niau-sit. Thâu-khak lāi-té iáu-ū chiok chē būn-tê siūⁿ-beh mn̄g.

Lí chiong piān-tong kheh-á kōaⁿ--lâi, i the̍h chit-tiuⁿ chi̍t-pah-kho͘ beh hō͘--lí.

“Bô hiah kùi--lah! Jî-chhiáⁿ mā m̄-chai-iáⁿ i kám chia̍h ē ha̍p kháu-bī. M̄-bián lah!” Lí kóaⁿ-kín kóng.

“Án-ne--oh, to-siā.” I mā bô kè-sio̍k kian-chhî.

“I án-ne sì-kè cháu lí kám lóng bē hoan-ló?” Lí mn̄g.

“Eh, thâu-chi̍t-pái ê sî-chūn chiok hoan-ló, m̄-koh keh-kang i tō ka-tī tńg-lâi--ah. Liáu-āu put-sî mā ē siūⁿ-beh chhut-khì ê khoán, góa chìn-chêng ē pôe i chò-hóe khì kiâⁿ-kiâⁿ, chòe-kīn khah chió, i tō ka-tī chhut-khì se̍h, nā iau ē tńg-lâi chia̍h-pn̄g án-ne. I pún-lâi sī iá-niau, tī góa chia tiàm iàu-bô saⁿ-kò-goe̍h.”

“Goân-lâi sī án-ne.” Lí mā bô chhī kòe niau-á, m̄-koh chit-khoán tāi-chì khak-si̍t ū khah hán-tit.

“Lí…” Lín nn̄g lâng kâng-sî khui-chhùi.

“Lí seng kóng.”

“Lí kóng i sī iá-niau, m̄-koh ká-ná bô-siáⁿ kiaⁿ-lâng ê khoán--neh?” Lí mn̄g.

“Heⁿh, m̄-chai kám-sī hō͘ lâng pàng-sak--ê. M̄-koh hit-chūn i bô chah cheng-phìⁿ, sī goán phō i khì chèng--ê.” Só͘-í m̄-sī kan-na i ka-tī teh chhī? Án-ne…

“Lín…Ah, sit-lé, lí tú-chiah siūⁿ-beh kóng siáⁿ?” Lí it-sî bô chù-ì lé-māu.

“Bô-iàu-kín. Góa kan-na siūⁿ-beh kā lí kóng, lí nā kah-ì, ē-sái ū-êng lâi chē-chē--leh, pôe i chhit-thô.”

Lí ta̍uh-ta̍uh-á kiâⁿ tńg-khì chhù. Thong-sìn nńg-thé ke chi̍t-ê liân-lo̍k-lâng. Siūⁿ-tio̍h tú-chiah i kóng ê ōe, lí ê thâu-khak chit-má ū kóa hūn-tūn.

“Lí…kah góa chi̍t-ê pêng-iú ū kóa sio-siāng.”

“I í-āu bē lâi--ah. A-tâm khó-lêng mā chiok siūⁿ i, chiah-ē khì kā lí tòe.”

A-tâm sī niau-á ê miâ, in-ūi in khioh tio̍h i ê sî-chūn i kui sin-khu tâm-lok-lok. “Án-ne Eng-gí miâ m̄ tio̍h kiò Adam?”

I thiaⁿ-liáu tùi lí chhiò--chi̍t-ē. Lí kám-kak hoān-sè lí pí ka-tī só͘-siūⁿ--ê koh khah chhù-bī, gâu kóng-sńg-chhiò.

(Soah)

安価20201101