上一篇介紹了 6 句與水有關的諺語,還沒看過的朋友歡迎往前翻!今天要接著分享另外 7 句,推薦大家可以把這幾句都學起來,不僅能夠提升泰語能力,也可以運用在日常生活中,泰國人聽了一定會對你刮目相看~!
本篇內容翻譯自 Thai PBS 的文章《宋干節──13句與「水」有關的泰國諺語,教你人生道理。》
7. น้ำนิ่งไหลลึก
มีความหมายว่า คนที่ดูเงียบ ๆ เรียบร้อย นิ่งเฉย มักจะมีความคิดลึกซึ้ง ฉลาดหลักแหลม หรืออาจจะมีความคิดร้ายกาจมาก ๆ ที่มาของสำนวนนี้ เป็นการเปรียบเปรยถึงแม่น้ำที่บนผิวน้ำดูนิ่ง ๆ ไหลเอื่อย ๆ แต่ลึกลงไปของแม่น้ำนั้นมีน้ำที่ไหลแรง เปรียบเหมือนคนที่เงียบๆ หรือคนที่มีท่าทางเฉย ๆ ไม่ค่อยแสดงความคิดเห็น แต่ภายในแล้วเป็นคนช่างคิด
7. 靜水深流(寓意:寡言的人,往往具有深度思維。)
意思是說,看起來很安靜、有禮、沉默的人,通常有著深層、明智、傑出的想法,或者可能懷有非常邪惡的想法。這個成語的由來,是指水面看起來很平靜、水緩緩流動的河流,底下卻有著強勁的水流。就像那些很安靜的人,或是舉止冷靜、不太發表意見的人,內在其實是個十分善於思考的人。
8. น้ำน้อยแพ้ไฟ
มีความหมายว่า คนที่มีกำลังน้อย หรือจำนวนคนที่น้อยกว่า ย่อมแพ้ฝ่ายที่มีคนมาก หรือกำลังมากกว่า ที่มาของสำนวนนี้ มาจากการเปรียบเทียบกับการที่จะต้องดับไฟที่กำลังลุกโชน หากนำเอาน้ำเพียงน้อยนิดไปดับ ก็ไม่สามารถที่จะดับไฟได้ เปรียบเสมือนกับคนที่มีกำลังและจำนวนน้อยกว่า ไม่อาจที่จะสู้รบกับคนที่มีจำนวนมากกว่าได้นั่นเอง
8. 少量的水敗給火(寓意:少數的一方,自然會敗給多數的一方。)
意思是說,力量小的人,或人數較少的一方,自然會敗給人數多或力量較大的一方。這個成語的由來,是以要撲滅正在燃燒的熊熊大火為比喻。如果只用少量的水去滅火,就無法將火撲滅。如同力量較小或人數較少的一方,就無法與人數較多的一方匹敵。
9. ตักน้ำใส่กะโหลก ชะโงกดูเงา
มีความหมายว่า ให้รู้จักฐานะของตนและเจียมตัว เป็นคำสอนที่เตือนให้คนเรารู้จักเจียมตน ประมาณตน ไม่มักใหญ่ไฝ่สูงจนเกินไป สำนวนนี้มักถูกนำไปใช้เมื่อต้องการสื่อสารให้อีกฝ่ายหนึ่งได้รู้ถึงที่มา ฐานะ และสภาพของตนเอง อย่าคิดจองหอง หรือใฝ่ฝันอะไรที่สูงเกินตัว
9. 舀水進顱骨,探頭看倒影(寓意:認清自己的地位並保持謙卑。)
意思是說,要認清自己的地位並保持謙卑。這是一個提醒我們要懂得謙卑、謙虛,不要過於野心勃勃的訓詞。這個成語通常用於──當要提醒對方,讓他認清自己的出身、地位和條件,別太自以為是,或追求超出自己能力的事物。
10. น้ำลดตอผุด
มีความหมายว่า ในเวลาที่คนหมดอำนาจ ถ้าทำความชั่วไว้ ความชั่วนั้นก็จะปรากฏขึ้นมา เปรียบดังตอที่อยู่ในน้ำ เมื่อน้ำขึ้น จะมองไม่เห็นตอ เพราะน้ำท่วมมิด แต่เมื่อน้ำลดลง จะมองเห็นตอโผล่ขึ้นมา ความชั่วร้ายก็เปรียบเหมือนตอที่ยังไม่มีใครเห็น เพราะอำนาจที่เปรียบเหมือนน้ำท่วมปิดบังไว้ แต่ถึงคราวหมดอำนาจ ซึ่งเปรียบเหมือนคราวน้ำลง ความชั่วเหล่านั้นก็ปรากฎให้เห็นนั่นเอง
10. 水退潮,樹樁露出(寓意:當失去權力後,所做的惡行就會浮現。)
意思是說,當一個人失去權力時,如果他曾犯了惡行,那個惡行就會浮現出來。像在水中的樹樁一樣──當漲潮時,看不見樹樁,因為被洪水覆蓋住了;但當退潮時,就會看見樹樁顯露出來。惡行就如同還沒有人看見的樹樁一樣,因為權力就像洪水將它遮隱起來,可一旦權力消失,就像退潮的時候,那些惡行就會揭露出來被看見。
11. กินน้ำใต้ศอก
มีความหมายว่า การจำยอมตกเป็นรอง ไม่สามารถเทียบเทียมได้เท่า เช่นหญิงที่ได้สามี แต่ต้องตกไปอยู่ในตำแหน่งเมียน้อย เรียกว่า“กินน้ำใต้ศอกเขา”ที่มาของสํานวนนี้ เปรียบเปรยถึงการที่คน ๆ หนึ่งเอาสองมือรองน้ำมากิน แต่อีกคนหนึ่งรอหิวไม่ไหว จึงเอาปากเข้าไปรองน้ำที่ไหลลงมาจากข้อศอก เพราะรอหิวไม่ทันใจ กินแต่น้อยก็ยอม
11. 喝手肘下的水(寓意:必須甘居第二,無法與之相當。)《通常指情婦必須甘居於正宮之下》
意思是說,願意甘居第二,無法與其平起平坐。例如:一位有丈夫的女人,但必須甘居於小老婆的位置,就被稱為「喝他手肘下的水」。這個成語的由來,是有一個人用雙手盛水來喝時,另一個人因為渴到等不及了,於是用嘴去盛接從對方的手肘處流下來的水──因為渴到等不及,所以只喝一點也願意。
12. น้ำขุ่นไว้ใน น้ำใสไว้นอก
มีความหมายว่า แม้จะไม่พอใจหรือโกรธฉุนเฉียวมาก จำต้องยิ้มแย้มแจ่มใสไว้ หรือการเก็บความไม่พอใจไว้ในใจ แสดงออกให้คนเห็นว่ายังเป็นมิตรกันอยู่
ที่มาของสํานวนนี้ เป็นการเปรียบเปรยน้ำขุ่นกับสิ่งที่เป็นลบ อาทิ ความโกรธ ความอิจฉา ส่วนน้ำใส เป็นสิ่งที่ดีงามที่เป็นด้านบวก น้ำขุ่นไว้ใน น้ำใสไว้นอก จึงเหมือนการเก็บความไม่พอใจไว้ในใจ แต่แสดงออกภายนอกด้วยท่าทีที่เป็นมิตร
12. 濁水留內,清水示外(寓意:即使心中不滿意,也仍面露微笑。)
意思是說,即使心中不滿意或非常憤怒,也必須保持燦爛的笑容,或是將不滿意的情緒藏在心裡,表現出友善的一面給別人看。
這個成語的由來,是將負面的事物比喻為混濁的水,例如憤怒、嫉妒;而清澈的水,是指美好的、正面的事物。「濁水留內,清水示外」就像是將不滿意的情緒藏在心裡,但對外仍展現出友好的態度。
13. น้ำร้อนปลาเป็น น้ำเย็นปลาตาย
มีความหมายว่า คนที่ใช้คำพูดที่ตรงไปตรงมา ทำให้ไม่ถูกใจคนฟัง แต่จริงใจไม่มีพิษมีภัย ซึ่งอาจจะดีกว่าคำพูดที่ไพเราะอ่อนหวาน แต่มีความร้ายกาจซ่อนอยู่
ที่มาของสำนวนดังกล่าว เปรียบเหมือนปลาที่ว่ายไปตามแม่น้ำลำคลอง ไม่ยึดเอาที่หนึ่งที่ใดอาศัยอยู่ เท่ากับอยู่ใน“ที่ร้อน”ปลาพวกนี้มักอยู่รอดปลอดภัย โอกาสจะถูกคนจับเอาไปกิน ถึงจะมีก็มีน้อย
13. 水熱魚活,水冷魚死(寓意:忠言逆耳。)
意思是說,說話直截了當的人,雖然讓聽者感到不悅,但卻是真誠、無毒、無害的,可能好過於悅耳、甜美、卻有惡意藏在其中的話語。
這個的成語由來,就像順著河流游的魚一樣,不依附在某個地方棲息;如同待在「熱的地方」,這些魚往往能安全地生存下來,儘管有機會被人類抓去吃,但機率也很小。
(註:這裡的「冷水」,是指水中有很多植物的水域,例如空心菜或其他的菜,讓陽光無法照射進水裡,水溫就會比一般水域要低。如果魚藏身在空心菜底下的區域,就容易被抓去成為食物;而這裡的「熱水」,不是指溫度很高的水,而是指河流中的常溫的水,魚能夠自在地游動,比較難被抓去做成食物。)
สำนวนสุภาษิตไทย นอกจากสะท้อนวิถีชีวิตคนไทย นับจากอดีตสู่ปัจจุบัน ยังเป็นคำสอนที่สามารถปรับมาใช้ในชีวิตประจำวัน และมีความร่วมสมัยอยู่เสมอ
泰國成語與諺語,除了反映泰國人從古至今的生活方式外,也成為一種能運用於日常生活中的教誨,並始終與時代同步。
本篇取自Thai PBS:https://www.thaipbs.or.th/now/content/2577