苦難主日:苦難時期介紹

Qui in ligno vincébat, in ligno quoque vincerétur

那曾在樹木上得勝了的，也必將在木頭上被戰勝

十字聖架頌謝詞

傳統禮儀年在今天，四旬期的第五個主日，進入了一個新的時期：苦難時期，正式進入耶穌在加爾瓦略山上受難的紀念。苦難期為期兩週，前一週是苦難週，第二週就是聖週，禮儀在聖週四主的晚餐彌撒、聖週五受難紀念以及聖週六子夜復活彌撒中達到全年禮儀的高峰。值得注意的是，聖週本身是包括在苦難期中的，因此開啟聖週的「聖枝主日」在傳統禮中稱為「苦難期第二主日，或聖枝主日」。

        雖然說是進入一個時期，但四旬期作為復活節前四十天的大齋期自然還在繼續，因此某種意義上來說這不是進入一個新的時期，而是禮儀在這齋期的最後階段轉換其情感的基調，從專注在齋戒、施捨、克服己罪轉換到對主受難的悲苦紀念，同時更深刻地加強這個時期的苦修。在苦難期的開始，福音也明確告訴我們耶穌與猶太當局的衝突在於耶穌宣講了一個猶太人無論如何無法接受的真理：在亞巴郎存在以前，已經有了耶穌。這是直接以最明確的方式說祂自己就是天主。整台彌撒的聖詠，從進堂曲開始，都在敘述這種強硬、爆裂的衝突一觸即發。為之後兩週的苦難敘事打開序曲。

        在具體的禮儀實踐上，這個時期帶來一些明顯的變化：

1.     教堂內的十字苦像都會被布遮蓋，這是為了表示主耶穌在受難時的自我空虛和徹底為了愛人而捨棄自己的一切形象。諸聖的聖像跟隨主耶穌，自然也被遮蓋。

2.     在這兩週的彌撒常用經中，神父在登上祭台前與輔祭頌念的階下經，也就是聖詠四十二首，也停止不念。

3.     在所有的祈禱中，聖三光榮頌也停止不再頌念。

4.     從這個主日開始，頌謝詞從四旬期的頌謝詞轉為聖十字架頌謝詞。

從七旬主日以來，我們看到教會的禮儀一步一步褪下這些隆重的祈禱、聖藝。先是取下光榮頌和阿肋路亞，現在也拿下聖三光榮頌和聖像，都是為了準備耶穌在十字架上帶來救贖的犧牲。這樣，跟著今日的書信，我們隨著大司祭進入天主神聖的帳幕，預備基督以自己體血的創傷和死亡所完成的祭獻。我們也當記得，每一台彌撒聖祭，本身正是這加爾瓦略山祭獻的重現。

進堂詠

Introitus. Ps. 42 :1-2, 3

Iúdica me, Deus, et discérne causam meam de gente non sancta: ab hómine iníquo et dolóso éripe me: quia tu es Deus meus et fortitúdo mea.

Emítte lucem tuam et veritátem tuam: ipsa me de duxérunt et adduxérunt in montem sanctum tuum et in tabernácula tua.

Iúdica me, Deus, et discérne causam meam de gente non sancta: ab hómine iníquo et dolóso éripe me: quia tu es Deus meus et fortitúdo mea.

進堂詠 參詠四十二1-2, 3

天主，求祢審判我，並從那不神聖的人民中分別我的訴求，求祢救我脫離欺詐和邪惡的人。因為祢是我的天主，我的勇力。

求祢發出祢的光明和祢的真理：它們引導我，帶我到祢的聖山和祢的帳幕。

天主，求祢審判我，並從那不神聖的人民中分別我的訴求，求祢救我脫離欺詐和邪惡的人。因為祢是我的天主，我的勇力

集禱經

Oratio

Quǽsumus, omnípotens Deus, famíliam tuam propítius réspice: ut, te largiénte, regátur in córpore; et, te servánte, custodiátur in mente.

集禱經

全能的天主，我們懇求祢，仁慈地垂視祢的家庭：願這家庭因祢的恩賜，在肉身上被統治；因祢的保護，在心靈得到守衛。

書信

Léctio Epístolæ beáti Pauli Apóstoli ad Hebrǽos. 9:11-15

Fratres: Christus assístens Póntifex futurórum bonórum, per ámplius et perféctius tabernáculum non manufáctum, id est, non huius creatiónis: neque per sánguinem hircórum aut vitulórum, sed per próprium sánguinem introívit semel in Sancta, ætérna redemptióne invénta. Si enim sanguis hircórum et taurórum, et cinis vítulæ aspérsus, inquinátos sanctíficat ad emundatiónem carnis: quanto magis sanguis Christi, qui per Spíritum Sanctum semetípsum óbtulit immaculátum Deo, emundábit consciéntiam nostram ab opéribus mórtuis, ad serviéndum Deo vivénti? Et ídeo novi Testaménti mediátor est: ut, morte intercedénte, in redemptiónem eárum prævaricatiónum, quæ erant sub prióri Testaménto, repromissiónem accípiant, qui vocáti sunt ætérnæ hereditátis, in Christo Iesu, Dómino nostro.

書信 聖保祿宗徒致希伯來人書 九11-15

弟兄們：可是基督一到，就作了未來鴻恩的大司祭，祂經過了那更大，更齊全的，不是人手所造，不屬於受造世界的帳幕，不是帶着公山羊和牛犢的血，而是帶着自己的血，一次而為永遠進入了天主的聖殿，獲得了永遠的救贖。假如公山羊和牛犢的血，以及母牛的灰燼，灑在那些受玷污的人身上，可淨化他們得到肉身的潔淨，何況基督的血呢？祂藉着永生的神，已把自己毫無瑕疵的奉獻於天主，祂的血豈不更能潔淨我們的良心，除去死亡的行為，好去事奉生活的天主？為此，祂作了新約的中保，以祂的死亡補贖了在先前的盟約之下所有的罪過，好叫那些蒙召的人，獲得所應許的永遠的產業。

陞階經、連唱詠

Graduale Ps. 142:9, 10, 17:48-49

Eripe me, Dómine, de inimícis meis: doce me fácere voluntátem tuam.

Liberátor meus, Dómine, de géntibus iracúndis: ab insurgéntibus in me exaltábis me: a viro iníquo erípies me.

陞階經 參詠百四十二9, 10 十七48-49

求祢救我擺脫我的仇敵！求祢教我承行祢的旨意。上主，祢從憤怒的異民手中解放了我，是祢拯救我脫離了我的仇敵，從凌駕我者的拳下把我提起，救我免於向我施暴人的手裏。

Tractus. Ps. 128:1-4

Sæpe expugnavérunt me a iuventúte mea.

Dicat nunc Israël: sæpe expugnavérunt me a iuventúte mea.

Etenim non potuérunt mihi: supra dorsum meum fabricavérunt peccatóres.

Prolongavérunt iniquitátes suas: Dóminus iustus concídit cervíces peccatórum.

連唱詠 參詠 百廿八1-4

從我少年，世人就與我為難，惟願以色列子民再說一遍：從我少年，世人就與我為難，然而他們卻未能將我推翻。罪人在背後污衊我。他們的罪惡日漸增長，正義的上主斬斷罪人的頸子。

福音

Sequentia sancti Evangelii secundum Ioánnem 8:46-59

In illo témpore: Dicébat Iesus turbis Iudæórum: Quis ex vobis árguet me de peccáto? Si veritátem dico vobis, quare non créditis mihi? Qui ex Deo est, verba Dei audit. Proptérea vos non audítis, quia ex Deo non estis. Respondérunt ergo Iudǽi et dixérunt ei: Nonne bene dícimus nos, quia Samaritánus es tu, et dæmónium habes? Respóndit Iesus: Ego dæmónium non hábeo, sed honorífico Patrem meum, et vos inhonorástis me. Ego autem non quæro glóriam meam: est, qui quærat et iúdicet. Amen, amen, dico vobis: si quis sermónem meum serváverit, mortem non vidébit in ætérnum. Dixérunt ergo Iudǽi: Nunc cognóvimus, quia dæmónium habes. Abraham mórtuus est et Prophétæ; et tu dicis: Si quis sermónem meum serváverit, non gustábit mortem in ætérnum. Numquid tu maior es patre nostro Abraham, qui mórtuus est? et Prophétæ mórtui sunt. Quem teípsum facis? Respóndit Iesus: Si ego glorífico meípsum, glória mea nihil est: est Pater meus, qui gloríficat me, quem vos dícitis, quia Deus vester est, et non cognovístis eum: ego autem novi eum: et si díxero, quia non scio eum, ero símilis vobis, mendax. Sed scio eum et sermónem eius servo. Abraham pater vester exsultávit, ut vidéret diem meum: vidit, et gavísus est. Dixérunt ergo Iudǽi ad eum: Quinquagínta annos nondum habes, et Abraham vidísti? Dixit eis Iesus: Amen, amen, dico vobis, ántequam Abraham fíeret, ego sum. Tulérunt ergo lápides, ut iácerent in eum: Iesus autem abscóndit se, et exívit de templo.

若望福音六1-15 

那時，耶穌對猶太群眾說：你們中誰能指證我有罪？若是我說真理，為什麼你們卻不信我呢？出於天主的，必聽天主的話；你們所以不聽，因為你們不是出於天主。」猶太人遂向祂說：「我們說祢是個撒瑪黎雅人，並附有魔鬼，豈不正對嗎？」耶穌答覆說：「我沒有附魔，我只是尊敬我的父，你們卻侮辱我。然而，我不尋求我的光榮，有為我尋求而行判斷的一位。我實實在在告訴你們：誰如果遵行我的話，永遠見不到死亡。」猶太人向祂說：「現在我們知道：祢附有魔鬼；亞巴郎和先知都死了；祢卻說：誰如果遵行我的話，永遠嘗不到死味。難道祢比我們的父親亞巴郎還大嗎？他死了，先知們也死了。祢把祢自己當作什麼人呢？」耶穌答覆說：「我如果光榮我自己，我的光榮算不了什麼；那光榮我的，是我的父，就是你們所稱的『我們的天主』。你們不認識祂，我卻認識祂；我若說我不認識祂，我便像你們一樣是個撒謊者；但是，我認識祂，也遵守祂的話。你們的父親亞巴郎曾歡欣喜樂地企望看到我的日子，他看見了，極其高興。」猶太人就對祂說：「祢還沒有五十歲，就見過亞巴郎嗎？」耶穌回答說：「我實實在在告訴你們：在亞巴郎出現以前，我就有。」他們就拿起石頭來要向祂投去；耶穌卻隱沒了，從聖殿裏出去了。

奉獻詠、密禱經、頌謝詞

Offertorium. Ps. 9 :1, 118 :17, 107

Confitébor tibi, Dómine, in toto corde meo: retríbue servo tuo: vivam, et custódiam sermónes tuos: vivífica me secúndum verbum tuum, Dómine.

奉獻詠 詠九1, 百十八17, 107

上主，我全心讚頌祢。請恩待祢的僕人我得以生存，這樣使我能夠服從祢的綸音：上主，照祢的話語，保我生命。

Secreta

Hæc múnera, quǽsumus Dómine, et víncula nostræ pravitátis absólvant, et tuæ nobis misericórdiæ dona concílient. 

密禱經

上主，我們懇求祢：願這些禮品既解除我們自身邪惡的枷鎖，也為我們獲得祢慈悲的恩惠。

Præfactio de Sancta Cruce

Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: Qui salútem humáni géneris in ligno Crucis constituísti: ut, unde mors oriebátur, inde vita resúrgeret: et, qui in ligno vincébat, in ligno quoque vincerétur: per Christum, Dóminum nostrum. Per quem maiestátem tuam laudant Angeli, adórant Dominatiónes, tremunt Potestátes. Cæli cælorúmque Virtútes ac beáta Séraphim sócia exsultatióne concélebrant. Cum quibus et nostras voces ut admítti iúbeas, deprecámur, súpplici confessióne dicéntes:

十字聖架 頌謝詞

主、聖父、全能永生的天主，我們時時處處感謝祢，實在是理所當然的，並有助我們獲得救恩。祢在十字聖木上建立了整個人類的得救：為使死亡由何處而出，生命也從何處升起：並且讓那在樹木上曾得了勝利的，同樣也在木頭上被戰勝：因我們的主，基督。因祂如此的尊威，諸天神讚美祢，宰制者欽崇祢，掌權者予以敬畏，諸天萬軍和普天的異能者以及有福的熾愛者、相與歡欣而予以祝頌。求祢恩准我們的禱聲，也同他們的歌韻合成一起，發虔恭的讚頌：

領主詠、領聖體後經

Communio 1 Cor 11:24,25

Hoc corpus, quod pro vobis tradétur: hic calix novi Testaménti est in meo sánguine, dicit Dóminus: hoc fácite, quotiescúmque súmitis, in meam commemoratiónem.

領主詠 格前十一24,25

主說：這是我的身體、為你們而捨的，這杯是用我的血所立的新約：你們每次這樣行，為記念我。

Postcommunio

Adésto nobis, Dómine, Deus noster: et, quos tuis mystériis recreásti, perpétuis defénde subsídiis.

領聖體後經

上主，我們的天主，請站在我們身邊：祢既藉著祢的奧秘再造了我們，也以祢永久的救援守護我們。