從掙扎到慢慢接受。

這是去年11月到昨天，美金兌換土耳其里拉的走勢圖。寫這篇文章的現在，1美金可兌換7.2里拉，1里拉等於4.17塊臺幣。

12歲暑假來土耳其前，媽媽放了要當學費和住宿費的美金在我身上，告誡我不能亂花。她說：「里拉很大的喔！」我說：「多大？」她說：「快跟美金差不多大喔！」

那是一里拉可換成二十多塊臺幣的時候。

想想土耳其人大概就是從那時候就養成直接跟遊客收美金歐元的習慣，「反正差不多大」；現在則是怕收到的里拉隔天就縮水了，當然繼續收美金跟歐元。

2018年，升碩二的夏天，宮主哥在上班，我在學校上課。他突然打電話給我，說他剛買了一大堆美金，然後他要直接從公司回來載我去超市大採買。

「幹嘛？」我還記得自己被他的語氣弄得很緊張。
「美金暴漲，」他說，「搞不好明天就要通貨膨脹了，東西都會一下變貴。」
那半天之內，1美金對5.4里拉暴衝到6.9里拉。我們在超市花了七百多里拉，大約當時五六千臺幣吧？

但後來並沒有通貨膨脹太多，因為，在美金抵達7里拉之前，政府用國庫的錢出來止血，里拉的價值被保住了。宮主哥買的那堆美金算是賠了，他為此鬱卒很久。

寫這篇文章的現在，1美金已經可以兌換7.2里拉，1里拉只等於4.17塊臺幣。宮主哥的美金，可能也不算是賠了吧？

我是一介書生，平常只靠著學校獎學金過活。從2017年開始，被宮主哥說服，每個月剩餘的生活費我都會拿去買美金或歐元。雖然後來有很大部分在出國參加研討會和申請美國博班的時候花掉了（結果還全部沒上）。二十多歲，也沒多餘的錢去投資，只能存錢。存過臺幣、存過美金、歐元、英鎊，但就是沒存過里拉。對投資也沒什麼研究。只是想以今天我在論壇上讀到很傷心的小短文，告訴大家，土耳其的經濟真的堪憂，土耳其的年輕人真的看不到未來。

zorunuza gitmiyor mu gerçekten merak ediyorum.
你們都不覺得委屈憤怒嗎我真的很好奇？

elin amerikalısının senden 7 kat daha değerli olması,
美國人的一隻手是你手價值乘以七，

amerikan çöpçüsünün türk doktorundan daha çok kazanması,
美國收垃圾賺的比土耳其醫生還多，

onların 1 haftada aldığı telefon için 2-3 yıllık kredi çekmen,
他們花一禮拜的薪水買的手機，你要花兩三年分期，

ufacık çocuğun limonata satarak beyaz yakalı maaşı çıkarması,
小朋友街邊賣個檸檬汁賺了一個白領月薪，

kendi ülkende döviz için turistlerin karşısında ikinci plana atılman,
來自己國家旅遊換匯的遊客面前，考慮著假期的計畫B，

sen hayalini bile kuramazken yabancıların burada ev-arsa sahibi olması,
你不再去夢想時，外國人在這邊買房買地，

gerçekten hiç mi zoruna gitmiyor?
你真的都完全不委屈憤怒嗎？

ciddi ciddi değer vermiyor musun kendine?
你當真不在乎自己嗎？

istemez miydin biz de rahat rahat gezelim dünyayı?
你不會想要嗎？讓我們也輕輕鬆鬆地環遊世界？

döktüğümüz alın terinin karşılığı alalım istemez miydin?
你不會想把我們流下的每滴血汗都要回來嗎？

300 dolarlık telefon için yıllarca kredi ödemek zoruna gitmiyor mu?
你不憤怒嗎？三百美金的手機讓你好幾年都還在付利息？

dünyanın vergisini verirken karşılığını alamaman üzmüyor mu hiç?
你不難過嗎？在這付著給世界的稅卻拿不到同等報酬？

gerçekten bizi kıskandıklarını falan mı sanıyorsun?
你真的覺得他們都在忌妒我們之類的嗎？＊註一

benim çok zoruma gidiyor.
我好委屈憤怒啊。

güney kore'nin bilime yatırım yapıp zenginlik içinde yaşaması,
在韓國投資個科學知識就可以活得很有富有，*註二

japon vatandaşının vizeyle uğraşmadan istediği ülkeye gidip dolaşması,
日本公民不用簽證就可以去任何想去的國家，*註三

amerikalı çocuğun bahçede limonata satarak benden çok kazanması,
美國小孩在自己家花園賣個檸檬汁就可以賺得比我還多，

orta sınıf maaşının 10'da 1'i ile bir aylık mutfak alışverişi yapması,
中產階級只要花薪資十分之一就能買一個月份的廚房糧食。

çok zoruma gidiyor.
我好委屈憤怒。

ingiltere'deki anaokulu öğretmeni arkadaşım yıllık izinde dünya turuna çıkarken bana "sen ne yapacaksın izinde?" diye sorduğunda "bir planım yok" demek çok zoruma gidiyor.
一個在英國幼稚園教書的朋友告訴我他在年假時要環遊世界時，問我：「你年假的時候要幹嘛呢？」我只能回答：「我沒計畫。」讓我好委屈憤怒。
　　

　　
註一：關於土耳其人常常覺得外國人都在忌妒他們這點，可回顧這篇。
註二：作者知道韓國人為了進大企業需要花錢補習，把那算作「對知識的投資」。
註三：關於土耳其人的護照實力，可回顧這篇。