Viri Galilǽi, quid admirámini aspiciéntes in cœlum?
加里肋亞人!你們為甚麼站着望天呢?
宗徒大事錄一11
按《宗徒大事錄》的記載,耶穌在復活後四十天之久與祂的門徒在一起。祂以不同的方式把自己復活後的身體顯現給他們、教導他們關於天主之國的事情。在四十天過後,祂最後一次跟門徒囑咐要等待聖神的來臨,並要直到地極為祂作證之後,就在他們的注視下上升高天,進入雲端之中。教會的禮儀因此在復活節後第四十天紀念這一重大的奧秘。因為復活節總是在主日,四十天之後總會是一個星期四,因此升天節有時也叫升天星期四。
《羅馬教理》有幾端道理值得品味。首先,耶穌的升天是天主以肉身在人間的最後行動,因此正如一切基督的奧秘使於天主的降生成人,同樣這些奧秘的終向與結束也在祂的升天與坐於天主聖父的右邊(即代表掌握完整的神聖王權之意)。其次,天主而人的耶穌光榮升天,也只向人性自身的終向:天主之國。天主之國不是俗世的國,一切人間變動無常的事物無論多麼立即地呈現在眼前,都不是人最終的歸宿。祂的升天指向我們心靈所應該指向的地方,那個超越的、永恆的和平之國。這一點在今天的集禱經祈求中特別表現出來。集禱經中說我們既然相信了基督上升諸天( ad cœlos ),願我們的心靈也始終專注在屬於天上的事( in cœléstibus)。最後,《羅馬教理》也教導在今日頌謝詞中特別指出的,降生成人的天主,帶著完全、圓滿的人性身體升天,這也是人性的聖化、人性本身的上升。升天的奧秘使我們獲得屬於天主本性的德能,好能履行此世的旅程。
在今天的禮儀中,書信的部分是誦讀《宗徒大事錄》所記載的升天事件,而福音的部分則是瑪爾谷聖使的紀錄。在恭讀完今天的福音之後,從復活節開始所點燃的復活蠟就會熄滅了,這代表著復活的基督在此世與門徒相處的時間結束,開始了十天的對天主聖神降臨的等待。
最後對禮儀時間做一個小補充:在新禮實行的許多地方(比如台灣),耶穌升天節和其他一些在平日的大節日會被移動到主日舉行。這是為了照顧那些沒有辦法在平日週四參與彌撒的教友。在這種情況下,這一瞻禮本日的彌撒會是一台平日彌撒,比如今天在台灣的新禮年曆就會是「復活期第六週星期四」,而整個升天節都移動到主日,並且蓋掉接下來這個主日原本的彌撒。在傳統禮儀中,這樣的「移動」並不存在。復活節後四十天一定是禮拜四,升天節就是這一天。在傳統禮儀中還是存在一個所謂「本日外隆重瞻禮」(solemnitas externa),但這與新禮的概念是不同的:升天節沒有被移動,「升天後主日」仍然是做該主日的彌撒,只是當天可以做不超過兩台的升天節彌撒(且只有一台可以是詠唱彌撒),並且誦念的日課經仍然是升天後主日,而不是升天節。
Introitus. Acta 1:11, Ps. 46:2
Viri Galilǽi, quid admirámini aspiciéntes in cœlum? allelúia: quemádmodum vidístis eum ascendéntem in cœlum, ita véniet, allelúia, allelúia, allelúia.
Omnes gentes, pláudite mánibus: iubiláte Deo in voce exsultatiónis.
V. Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto.
R. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, et in sǽcula sæculórum. Amen.
Viri Galilǽi, quid admirámini aspiciéntes in cœlum? allelúia: quemádmodum vidístis eum ascendéntem in cœlum, ita véniet, allelúia, allelúia, allelúia.
進堂詠 參宗一11,詠四十六2
加里肋亞人!你們為甚麼站着望天呢?阿肋路亞:你們看見祂怎樣升了天,也要怎樣降來。
萬民,你們要鼓掌歡騰,也要向天主歡呼祝慶!
啟:願光榮歸於父、及子、及聖神,
應:起初如何,今日依然,直到永遠,阿們。
加里肋亞人!你們為甚麼站着望天呢?阿肋路亞:你們看見祂怎樣升了天,也要怎樣降來。
Oratio
Concéde, quǽsumus, omnípotens Deus: ut, qui hodiérna die Unigénitum tuum, Redemptórem nostrum, ad cœlos ascendísse crédimus; ipsi quoque mente in cœléstibus habitémus.
集禱經
全能的天主,我們懇求祢:使我們既相信了祢唯一聖子,我們的救主在今日上升諸天;也能在心靈中居住於那同樣屬天之事中。
Léctio Actuum Apostólorum Act 1:1-11
Primum quidem sermónem feci de ómnibus, o Theóphile, quæ cœpit Iesus facere et docére usque in diem, qua, præcípiens Apóstolis per Spíritum Sanctum, quos elégit, assúmptus est: quibus et prǽbuit seípsum vivum post passiónem suam in multas arguméntis, per dies quadragínta appárens eis et loquens de regno Dei. Et convéscens, præcépit eis, ab Ierosólymis ne discéderent, sed exspectárent promissiónem Patris, quam audístis -inquit - per os meum: quia Ioánnes quidem baptizávit aqua, vos autem baptizabímini Spíritu Sancto non post multos hos dies. Igitur qui convénerant, interrogábant eum, dicéntes: Dómine, si in témpore hoc restítues regnum Israël? Dixit autem eis: Non est vestrum nosse témpora vel moménta, quæ Pater pósuit in sua potestáte: sed accipiétis virtútem superveniéntis Spíritus Sancti in vos, et éritis mihi testes in Ierúsalem et in omni Iudǽa et Samaría et usque ad últimum terræ. Et cum hæc dixísset, vidéntibus illis, elevátus est, et nubes suscépit eum ab óculis eórum. Cumque intuerétur in cœlum eúntem illum, ecce, duo viri astitérunt iuxta illos in véstibus albis, qui et dixérunt: Viri Galilǽi, quid statis aspiciéntes in cœlum? Hic Iesus, qui assúmptus est a vobis in cœlum, sic véniet, quemádmodum vidístis eum eúntem in cœlum.
恭讀宗徒大事錄一1-11
德敖斐羅!我在第一部書中,已論及耶穌所行所教的一切,直到祂藉聖神囑咐了所選的宗徒之後,被接去的那一天為止;祂受難以後,用了許多憑據,向他們顯明自己還活着,四十天之久顯現給他們,講論天主國的事。耶穌與他們一起進食時,吩咐他們不要離開耶路撒冷,但要等候父的恩許,即你們聽我所說過的:「若翰固然以水施了洗,但不多幾天以後,你們要因聖神受洗。」他們聚集的時候,就問耶穌說:「主,是此時要給以色列復興國家嗎?」祂回答說:「父以自己的權柄所定的時候和日期,不是你們應當知道的;但當聖神降臨於你們身上時,你們將充滿聖神的德能,要在耶路撒冷及全猶太和撒瑪黎雅,並直到地極,為我作證人。」耶穌說完這些話,就在他們觀望中,被舉上升,有塊雲彩接了祂去,離開他們的眼界。他們向天注視着祂上升的時候,忽有兩個穿白衣的人站在他們前,向他們說:「加里肋亞人!你們為甚麼站着望天呢﹖這位離開你們,被接到天上去的耶穌,你們看見祂怎樣升了天,也要怎樣降來。」
Alleluia Ps 46:6, Ps 67:18-19
Allelúia, allelúia.
Ascéndit Deus in iubilatióne, et Dóminus in voce tubæ. Allelúia
Dóminus in Sina in sancto, ascéndens in altum, captívam duxit captivitátem. Allelúia.
阿肋路亞 參詠四十六6,六十七18-19
阿肋路亞,阿肋路亞
天主上升,有歡呼聲護送,上主騰空,有號角聲相從。阿肋路亞!
我主由西乃駕臨聖殿。祢帶領俘虜,升上高天。
阿肋路亞!
Sequentia sancti Evangélii secúndum Marcum. Marc 16:14-20
In illo témpore: Recumbéntibus úndecim discípulis, appáruit illis Iesus: et exprobrávit incredulitátem eórum et durítiam cordis: quia iis, qui víderant eum resurrexísse, non credidérunt. Et dixit eis: Eúntes in mundum univérsum, prædicáte Evangélium omni creatúræ. Qui credíderit et baptizátus fúerit, salvus erit: qui vero non credíderit, condemnábitur. Signa autem eos, qui credíderint, hæc sequéntur: In nómine meo dæmónia eiícient: linguis loquentur novis: serpentes tollent: et si mortíferum quid bíberint, non eis nocébit: super ægros manus impónent, et bene habébunt. Et Dóminus quidem Iesus, postquam locútus est eis, assúmptus est in cœlum, et sedet a dextris Dei. Illi autem profécti, prædicavérunt ubíque, Dómino cooperánte et sermónem confirmánte, sequéntibus signis.
瑪爾谷福音十六14-20
那時:當門徒十一人坐席的時候,耶穌顯現給他們,責斥他們的無信和心硬,因為他們不信那些在祂由死者中復活後,見了祂的人。然後耶穌對他們說:「你們往普天下去,向一切受造物宣傳福音,信而受洗的必要得救;但不信的必被判罪。信的人必有這些奇蹟隨着他們:因我的名驅逐魔鬼,說新語言,手拿毒蛇,甚或喝了什麼致死的毒物,也決不受害;按手在病人身上,可使人痊癒。」主耶穌給他們說了這些話以後,就被接升天,坐在天主的右邊。他們出去,到處宣講,主與他們合作,並以奇蹟相隨,證實所傳的道理。
Offertorium. Ps 46:6
Ascéndit Deus in iubilatióne, et Dóminus in voce tubæ, allelúia.
奉獻詠 參詠四十六6
天主上升,有歡呼聲護送,上主騰空,有號角聲相從。阿肋路亞!
Secreta
Súscipe, Dómine, múnera, quæ pro Fílii tui gloriósa Ascensióne deférimus: et concéde propítius; ut a præséntibus perículis liberémur, et ad vitam perveniámus ætérnam.
密禱經
上主,求祢接納這禮品,這是我們為祢聖子光榮的升天所奉獻的;求祢仁慈地垂允;使我們遠避此世的兇險,並抵達永恆的生命。
頌謝詞
Præfactio de Ascensione Domini
Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: per Christum, Dóminum nostrum. Qui post resurrectiónem suam ómnibus discípulis suis maniféstus appáruit et, ipsis cernéntibus, est elevátus in cælum, ut nos divinitátis suæ tribúeret esse partícipes. Et ídeo cum Angelis et Archángelis, cum Thronis et Dominatiónibus cumque omni milítia cœléstis exércitus hymnum glóriæ tuæ cánimus, sine fine dicéntes:
主的升天頌謝詞
主、聖父、全能永生的天主,我們時時處處感謝祢,實在是理所當然的,並有助於我們的得救,藉我們的主基督。祂在復活之後明白地顯現給祂所有的門徒,並且在他們的瞻望下,上升到高天,為了使我們能成為祂神聖本性的參與者。為此,我們與天使和總領天使、宰制者和掌權者,以及一切天軍,同聲歌頌祢的光榮,不停地歡呼。
Communio Ps 67:33-34
Psállite Dómino, qui ascéndit super cœlos cœlórum ad Oriéntem, allelúia.
領主詠 參詠六十七33-34
請向上主歌詠,祂上升向東方,超越諸天之天,阿肋路亞。
Postcommunio
Præsta nobis, quǽsumus, omnípotens et miséricors Deus: ut, quæ visibílibus mystériis suménda percépimus, invisíbili consequámur efféctu.
領聖體後經
全能而仁慈的天主,我們懇求祢,賞賜我們;使我們既領受、飽饗了那可見的奧秘,也能獲得那不可見的果效。