主顯節瞻禮

Stella ista sicut flamma coruscat, et Regem regum Deum demonstrat: Magi eam viderunt, et magno Regi munera obtulerunt 

這顆星如同火焰一般閃爍著，它揭示了天主，萬王之王：賢士見了這顆星，將禮物送給了偉大的君王

        主顯節第一晚禱對經

就如我們在之前介紹八日慶典的時候所提到的，主顯節的歷史非常悠久，而且在教會近兩千年的傳統中都是層級非常高的瞻禮。主顯節的名稱來自希臘文的Epiphania，意思就是「顯現」。在傳統禮儀中，這個節日紀念三個奧秘：（1）從東方來的賢士跟隨一顆星的指引來到了白冷城，朝拜成了嬰孩的天主，（2）主耶穌在約旦河的受洗，以及（3）在迦納婚宴中將水變成了酒的奇蹟。在教會實際的禮儀中，第一個奧秘佔了主要的地位。因此這個節日在民俗上有時被稱為三王來朝節。雖然在這一天我們主要慶祝賢士來朝拜嬰孩耶穌的奧蹟，但是在傳統日課，也就是教會的官方祈禱當中，及另外兩個奧秘也會在這一天被提及。教會會在主顯節之後的第八天慶祝主受洗節，然後在主顯節後第二主日的福音中宣講迦納婚宴的奇蹟。

從禮儀的安排上我們可以看出主顯節的特殊性和它的古老。在新禮中，它僅僅被當作一個瞻禮來慶祝，但是在傳統禮儀中，它被用來標示一整個禮儀季節。如我們在介紹禮儀年時所說的，新禮中稱為「常年期」的兩段時期中，前面較短的那一段中的前一部分就被稱為「主顯節時期」（Epiphanytide）。禮儀的安排上總共可以有六個「主顯節後主日」。此外，在1955年改革以前，主顯節也有自己的八日慶典，而且層級比聖誕節更高，僅次於復活節和聖神降臨節。這也就是為什麼教會會在主顯節的第八日，也就是1月13日，慶祝主的受洗。因為這個瞻禮實際上是主顯瞻禮的延伸，一如聖誕節（12月25日）和主受割禮節（1月1日）一樣。即使1962的彌撒經書已經取消了這個八日慶典，主受洗瞻禮的專用經文在許多部分仍然是使用主顯節的經文。

主顯節的重要性不僅止於它曾經有一個八日慶典以及第八日慶祝它的第二個奧秘。實際上，在整個主顯節後的（至多）六個主日中，都仍然有主顯節的禮儀意象遺留著。除了第二主日慶祝它的第三個奧秘以外，第三、四、五、六主日的進堂詠、陞階經、奉獻詠和領主詠，都是同一個，且其中意味都是與主的顯現和萬民對祂的朝拜有關。雖然今年因為復活節日期較早，主顯節後的主日只到第三主日就結束，進入七旬時期了，但在這個時期結束的時候我會再對這些主日做介紹。

Giotto, Epiphany (1320)

進堂詠

Introitus. Malach 3:1 ; 1 Par 29:12; Ps 71:1

Ecce, advénit dominátor Dóminus: et regnum in manu eius et potéstas et impérium.

Deus, iudícium tuum Regi da: et iustítiam tuam Fílio Regis.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio, et nunc, et semper, et in sæcula sæculorum. Amen.

Ecce, advénit dominátor Dóminus: et regnum in manu eius et potéstas et impérium.

進堂詠

請看，主宰者，上主已然來臨；祂手中握有王國、威能和權能[1]。

天主，求祢給君王傳授祢的權柄，求祢給王子傳授祢的正義。[2]

啟：願光榮歸於父、及子、及聖神，

應：起初如何，今日依然，直到永遠，阿們。

請看，主宰者，上主已然來臨；祂手中握有王國、威能和權能。

集禱經

Oratio

Deus, qui hodiérna die Unigénitum tuum géntibus stella duce revelásti: concéde propítius; ut, qui iam te ex fide cognóvimus, usque ad contemplándam spéciem tuæ celsitúdinis perducámur.

集禱經

天主，祢今天藉著一顆星的指引，向外邦人啟示了祢的獨生子；我們懇求祢：使得我們這些已經因信德而認識祢的人，也能被引領到默觀祢威嚴的美麗。

誦讀

Lectio Isa 60:1-6

Surge, illumináre, Ierúsalem: quia venit lumen tuum, et glória Dómini super te orta est. Quia ecce, ténebræ opérient terram et caligo pópulos: super te autem oriétur Dóminus, et glória eius in te vidébitur. Et ambulábunt gentes in lúmine tuo, et reges in splendóre ortus tui. Leva in circúitu óculos tuos, et vide: omnes isti congregáti sunt, venérunt tibi: fílii tui de longe vénient, et fíliæ tuæ de látere surgent. Tunc vidébis et áfflues, mirábitur et dilatábitur cor tuum, quando convérsa fúerit ad te multitúdo maris, fortitúdo géntium vénerit tibi. Inundátio camelórum opériet te dromedárii Mádian et Epha: omnes de Saba vénient, aurum et thus deferéntes, et laudem Dómino annuntiántes.

誦讀 依六十1-6

耶路撒冷啊！起來光照罷[3]！因為你的光明已經來到，上主的榮耀已經照耀在你身上。看啊！黑暗籠罩着大地，陰雲遮蔽着萬民；但上主卻照耀着你，他的榮耀要彰顯在你的身上。萬民要奔赴你的光明，眾王要投奔你升起的光輝。舉起你的眼向四方觀望罷！他們都聚集來到你這裏；你的眾子要從遠方而來，你的女兒要被抱回來。那時，你見到這情形，必要喜形於色，你的心靈必要激動而舒暢，因為海洋的珍寶都要歸於你，萬民的財富都要歸你所有。成群結隊的駱駝，以及米德楊和厄法的獨峰駝要遮蔽你，牠們都是由舍巴滿載黃金和乳香而來，宣揚上主的榮耀。

陞階經、阿肋路亞

Graduale Isa 60:6; 60:1

Omnes de Saba vénient, aurum et thus deferéntes, et laudem Dómino annuntiántes. Surge et illumináre, Ierúsalem: quia glória Dómini super te orta est. 

陞階經 依六十6、1

牠們都是由舍巴滿載黃金和乳香而來，宣揚上主的榮耀。耶路撒冷啊！起來光照罷！因為上主的榮耀已經照耀在你身上。

Alleluia Matt. 2:2

Allelúia, allelúia

Vídimus stellam eius in Oriénte, et vénimus cum munéribus adoráre Dóminum.

Alleluia 

阿肋路亞 瑪二2

阿肋路亞，阿肋路亞

我們在東方見到了祂的星，特來朝拜祂。

阿肋路亞

福音

Evangelium. Matt 2:1-12

Cum natus esset Iesus in Béthlehem Iuda in diébus Heródis regis, ecce, Magi ab Oriénte venerunt Ierosólymam, dicéntes: Ubi est, qui natus est rex Iudæórum? Vidimus enim stellam eius in Oriénte, et vénimus adoráre eum. Audiens autem Heródes rex, turbatus est, et omnis Ierosólyma cum illo. Et cóngregans omnes principes sacerdotum et scribas pópuli, sciscitabátur ab eis, ubi Christus nasceretur. At illi dixérunt ei: In Béthlehem Iudæ: sic enim scriptum est per Prophétam: Et tu, Béthlehem terra Iuda, nequaquam mínima es in princípibus Iuda; ex te enim éxiet dux, qui regat pópulum meum Israël. Tunc Heródes, clam vocátis Magis, diligénter dídicit ab eis tempus stellæ, quæ appáruit eis: et mittens illos in Béthlehem, dixit: Ite, et interrogáte diligénter de púero: et cum invenéritis, renuntiáte mihi, ut et ego véniens adórem eum. Qui cum audíssent regem, abiérunt. Et ecce, stella, quam víderant in Oriénte, antecedébat eos, usque dum véniens staret supra, ubi erat Puer. Vidéntes autem stellam, gavísi sunt gáudio magno valde. Et intrántes domum, invenérunt Púerum cum María Matre eius, et procidéntes adoravérunt eum. Et, apértis thesáuris suis, obtulérunt ei múnera, aurum, thus et myrrham. Et re sponso accépto in somnis, ne redírent ad Heródem, per aliam viam revérsi sunt in regiónem suam.

福音 瑪二1-12

當黑落德為王時，耶穌誕生在猶大的白冷；看，有賢士從東方來到耶路撒冷，說：「纔誕生的猶太人君王在那裏？我們在東方見到了祂的星，特來朝拜祂。」黑落德王一聽說，就驚慌起來，全耶路撒冷也同他一起驚慌。他便召集了眾司祭長和民間的經師，仔細考問他們：默西亞應當生在那裏。他們對他說：「在猶大的白冷，因為先知曾這樣記載：『你猶大地白冷啊！你在猶大的郡邑中，決不是最小的，因為將由你出來一位領袖，祂將牧養我的百姓以色列。』」於是黑落德暗暗把賢士叫來，仔細詢問他們那星出現的時間；然後打發他們往白冷去，說：「你們去仔細尋訪嬰孩，幾時找到了，給我報信，好讓我也去朝拜祂。」他們聽了王的話，就走了。看，他們在東方所見的那星，走在他們前面，直至來到嬰孩所在的地方，就停在上面。他們一見到那星，極其高興歡喜。他們走進屋內，看見嬰兒和祂的母親瑪利亞，遂俯伏朝拜了祂，打開自己的寶匣，給祂奉獻了禮物，即黃金、乳香和沒藥。他們在夢中得到指示，不要回到黑落德那裏，就由另一條路返回自己的地方去了。

這裡有一個小細節：在傳統禮儀中，當讀福音者讀到「就俯伏朝拜了祂」的時候，全體單膝下跪。這象徵我們也如同賢士一般，在彌撒當中朝拜降生了的天主。

Master of the Antwerp Adoration, Epiphany (1520)

奉獻詠、密禱經、頌謝詞

Offertorium Ps. 71:10-11

Reges Tharsis, et ínsulæ múnera ófferent: reges Arabum et Saba dona addúcent: et adorábunt eum omnes reges terræ, omnes gentes sérvient ei.

奉獻詠 詠七十一10-11

塔爾史士和群島的眾王將獻上禮品，舍巴和色巴的君王，也都要前來進貢。眾王都要崇拜祂，萬民都要事奉祂。

Secreta

Ecclésiæ tuæ, quǽsumus, Dómine, dona propítius intuere: quibus non iam aurum, thus et myrrha profertur; sed quod eisdem munéribus declarátur, immolátur et súmitur, Iesus Christus, fílius tuus, Dóminus noster:

密禱經

上主，我們懇求祢，惠然接受祢教會的禮品：它們雖然已不再是黃金、乳香和沒藥；然而那些由禮物所宣揚的，祢的聖子，我們的主耶穌基督，已經被祭獻、被悦納。

Praefactio de Epiphania

Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: Quia, cum Unigénitus tuus in substántia nostræ mortalitátis appáruit, nova nos immortalitátis suæ luce reparávit. Et ídeo cum Angelis et Archángelis, cum Thronis et Dominatiónibus cumque omni milítia cœléstis exércitus hymnum glóriæ tuæ cánimus, sine fine dicéntes:

主顯節頌謝詞

主、聖父、全能永生的天主，我們時時處處感謝祢，實在是理所當然的，並有助我們獲得救恩。因為，當祢的獨生子在我們可朽的實體中出現時，祂就以祂的不朽的新光更新了我們。為此，我們聯同天使、總領天使、上座者、宰制者和全體天軍，歌頌祢的光榮，不停地歡呼。

主顯節的頌謝詞在傳統禮儀和新禮中有一些不同。在新禮的頌謝詞中我們看到更多基督是萬民之光的強調，但是在傳統禮中，主顯節與聖誕節之間的關係更為緊密，形成同一個光明的奧秘。

 領主詠、領聖體後經

Communio Matt 2:2

Vídimus stellam eius in Oriénte, et vénimus cum munéribus adoráre Dóminum.

領主詠 瑪二2

我們在東方見到了祂的星，特來朝拜祂。

Post Communionem

Præsta, quǽsumus, omnípotens Deus: ut, quæ sollémni celebrámus officio, purificátæ mentis intellegéntia consequámur.

領聖體後經

全能的天主，我們請求祢：願我們在依此禮所慶祝的，我們也能以一個潔淨了的心靈之理智而獲得。

[1] 這個進堂詠來自瑪拉基亞三1以及編年記上廿九12，但並不是直接對經文的引用。

[2] 思高版：天主，求祂給君王傳授祂的權柄，求祂給太子傳授祂的公正。

[3] 思高本作炫耀。武加大本Illuminare