聖誕第八日慶典:基督受割損禮

2024/01/02閱讀時間約 15 分鐘

Quem cæli capere non poterant, tuo gremio contulisti

諸天所不能容納得下的,妳在腹中孕育

羅馬日課.夜課經.誦讀七對經

  

        這個瞻禮代表整個聖誕八日慶典的結束。就如我們在上一篇說的,octava dies原義是「第八天」,從12月25日的聖誕節開始算,到了1月1日就是第八天。這一個瞻禮在1960年的禮儀年改革以前,被稱為「主的受割損瞻禮」。按照猶太人的法律,耶穌在出生之後第八天接受割禮,奉獻給上主。這一天,也就是元旦,在新禮當中成了「天主之母節」。其實只要我們看禮儀的經文,就會發現這兩個節日非常相似,而且是彼此連結的。事實上,新禮的彌撒幾乎一字不動地採用傳統禮的集禱經。Guéranger指出:在古代,羅馬的教會在這一天會做兩台彌撒,一台是聖誕八日慶典的第八日,另一台是為了敬禮聖母。現在,她將這兩個意向結合在同一個祭獻當中。

聖誕第八日慶典有三個紀念的重心:

首先,教會讓我們特別回到天主第二位神聖位格取了人性,並藉著祂的犧牲,使我們能參與祂的天主性的這個奧秘。在教會禮儀中,這個奧秘被稱為「至神聖的交換」(divinum commercium)。這在教會的日課中最為明顯,我會將傳統日課經的對經放在下面,從中特別可以看到對這個奧秘的紀念。

而這個紀念既然是關於天主取了人性,教會也就在這一天特別紀念聖母瑪利亞,因為她是耶穌基督人性的源泉。在新禮中,這個節日被改為天主之母,應該也是特別為了紀念這個在厄弗所大公會議中訂立的信理。這個信理正是為了表達耶穌基督一個位格,兩個本性的道理。

最後,基督受割損禮也有它本身的象徵意義。首先,這是一年的第一天,在這一天,耶穌基督自己第一次被奉獻給天主。Guéranger說,這個割禮表明祂不僅僅成為了人類的一員,也成為了天主子民以色列的一份子。時,這個奉獻也是天主在肉身內的第一次流血。這個一點點的流血以及痛苦預示了祂最終會如何以流血犧牲拯救世人。

 

林布蘭(Rembrandt), The Circumcision (1661)

林布蘭(Rembrandt), The Circumcision (1661)


羅馬日課對經

第一對經

O admirábile commércium: * Creátor géneris humáni, animátum corpus sumens, de Vírgine nasci dignátus est; et procédens homo sine sémine, largítus est nobis suam Deitátem.
喔,奇妙的交換!人類的造物主取了活生生的身體,願意由童貞女誕生;這不由人的播種而出的人,賜予了我們祂的天主性。

 

第二對經

Quando natus es * ineffabíliter ex Vírgine, tunc implétæ sunt Scriptúræ: sicut plúvia in vellus descendísti, ut salvum fáceres genus humánum: te laudámus, Deus noster.
當祢無可言喻地從童貞女誕生,聖經的預言就實現了:祢如同雨水降到羊毛上,為了拯救整個人類:我們的天主,我們讚美祢。

 

這裡為什麼提到雨水跟羊毛?筆者初念的時候也是一頭霧水。原來,這是來自《民長記》的典故。當時有一位以色列人的首領(民長),叫作基德紅。天主幫助他打了許多勝仗。有一次,他聚集了各族支派的戰士要出征,他跟天主說:

如果祢按祢所說的,真要藉我的手拯救以色列,看我將剪下的一把羊毛放在禾場上,若露水單單落在羊毛上,而遍地都是乾的,那麼我便曉得,如祢所說的,祢真要藉我的手拯救以色列。次日清早起來,果然如此,基德紅把羊毛一擰,從羊毛裏擰出一碗露水。(民六36-38)。

教會的禮儀在這裡將這個羊毛視為聖母的預兆,因為降雨單單只在羊毛上,卻不在其他地方,是超越自然的事情,就如天主自己從一個人的身體出生一般。


十五世紀的日課經,藏於Morgan Library

十五世紀的日課經,藏於Morgan Library



看那束羊毛還有降下來的雨水!

看那束羊毛還有降下來的雨水!

 

第三對經

Rubum, quem víderat Móyses * incombústum, conservátam agnóvimus tuam laudábilem virginitátem: Dei Génetrix, intercéde pro nobis.
在梅瑟所看到的,那焚而不毀的荊棘叢中,我們認出妳那當受讚頌的童貞:天主之母,請為我們轉求。

 

第四對經

Germinávit radix Iesse, * orta est stella ex Iacob: Virgo péperit Salvatórem; te laudámus, Deus noster.
葉瑟之根生出了枝葉,從雅各伯家升起了一顆星:童女誕下了救世主:我們的天主,我們讚美祢。

 

第五對經

Ecce María génuit * nobis Salvatórem, quem Ioánnes videns, exclamávit, dicens: Ecce Agnus Dei, ecce qui tollit peccáta mundi, allelúia.
請看,瑪利亞為我們生下了救主,若翰看到了,就呼喊說:看,天主的羔羊,請看除免世罪者,阿肋路亞。

 

早課.讚主曲對經

Mirábile mystérium * declarátur hódie: innovántur natúræ, Deus homo factus est: id quod fuit permánsit, et quod non erat assúmpsit; non commixtiónem passus, neque divisiónem.
今天,奇妙的奧秘被宣揚了:諸本性(naturæ)煥然一新,天主成為了人:那往昔已有的,仍舊存留,那不曾有的,已被取得;既沒有經過混合,也沒有區分。

 

晚課.謝主曲對經

Magnum * hereditátis mystérium: templum Dei factus est úterus nesciéntis virum: non est pollútus ex ea carnem assúmens; omnes gentes vénient dicéntes: Glória tibi, Dómine.
這承繼者(hereditatis)的偉大奧秘:天主的聖殿成了那不認識男人者的母胎:從她那裡取得血肉者沒有受到玷污;所有的外邦人都將前來,說:上主,願光榮歸於祢。

 

彌撒:進堂詠

 

Introitus. Isa. ix, 6. Ps. xcvii, 1.
Puer natus est nobis, et filius datus est nobis: cuius imperium super humerum eius: et vocabitur nomen eius magni consilii Angelus.
Cantate Domino canticum novum, quia mirabilia fecit.
Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio, et nunc, et semper, et in sæcula sæculorum. Amen.
Puer natus est nobis, et filius datus est nobis: cuius imperium super humerum eius: et vocabitur nomen eius magni consilii Angelus.
 
進堂詠 依九6,詠九十七1
有一嬰孩為我們誕生了,有一個兒子賜給了我們;祂肩上擔負著王權,祂的名字要稱為那偉大計劃的使者。
請眾向上主歌唱新歌,因為祂行了奇事。
啟:願光榮歸於父、及子、及聖神,
應:起初如何,今日依然,直到永遠,阿們。
有一嬰孩為我們誕生了,有一個兒子賜給了我們;祂肩上擔負著王權,祂的名字要稱為那偉大計劃的使者。


集禱經

Oratio
Deus, qui salútis ætérnæ, beátæ Maríæ virginitáte fecúnda, humáno géneri præmia præstitísti: tríbue, quǽsumus; ut ipsam pro nobis intercédere sentiámus, per quam merúimus auctórem vitæ suscípere, Dóminum nostrum Iesum Christum, Fílium tuum: 
集禱經
天主,祢藉著榮福瑪利亞豐饒的童貞,將永恆救恩的報酬賜給了普世人類:我們請求祢,讓我們經驗到她為我們的轉求,能夠藉著她配得接受生命的創造者,祢的聖子,我們的主耶穌基督:


書信

Epistula Tit 2:11-15
Caríssime: Appáruit grátia Dei Salvatóris nostri ómnibus homínibus, erúdiens nos, ut, abnegántes impietátem et sæculária desidéria, sóbrie et iuste et pie vivámus in hoc sǽculo, exspectántes beátam spem et advéntum glóriæ magni Dei et Salvatóris nostri Iesu Christi: qui dedit semetípsum pro nobis: ut nos redímeret ab omni iniquitáte, et mundáret sibi pópulum acceptábilem, sectatórem bonórum óperum. Hæc lóquere et exhortáre: in Christo Iesu, Dómino nostro.
書信 鐸二11-15
的確,天主救眾人的恩寵已經出現,教導我們棄絕不虔敬的生活,和世俗的貪慾,有節地、公正地、虔敬地在今世生活,期待所有希望的幸福,和我們偉大的天主及救主耶穌基督光榮的顯現。祂為我們捨棄了自己,是為救贖我們脫離一切罪惡,洗淨我們,使我們能成為祂的選民,叫我們熱心行善。

 

陞階經、阿肋路亞

Graduale Ps. xcvii, 3; 2.
Viderunt omnes fines terræ salutare Dei nostri: iubilate Deo, omnis terra.
Notum fecit Dominus salutare suum: ante consepctum gentium revelavit iustitiam suam.
陞階經 詠九十七3,2
全球看見了我們天主的救恩:普世大地,請向上主歌舞
上主已經宣佈了自己的救恩,將自己的正義已啟示給萬民。

 

Alleluia  Heb 1:1-2
Alleluia, alleluia.
Multifárie olim Deus loquens pátribus in Prophétis, novíssime diébus istis locútus est nobis in Fílio. Allelúia.Alleuia,
阿肋路亞 希一1-2
阿肋路亞,阿肋路亞
天主在古時,曾多次並以多種方式,藉着先知對我們的祖先說過話。但在這末期內,他藉着自己的兒子對我們說了話。
阿肋路亞

 

福音

Evangelium Luc 2:21
In illo témpore: Postquam consummáti sunt dies octo, ut circumciderétur Puer: vocátum est nomen eius Iesus, quod vocátum est ab Angelo, priúsquam in útero conciperétur.
福音 路二21
滿了八天,孩子應受割損,遂給祂起名叫耶穌,這是祂降孕母胎前,由天使所起的。

 

奉獻詠、密禱經、頌謝詞

Offertorium Ps. 88:12, 15
Tui sunt cœli et tua est terra: orbem terrárum et plenitúdinem eius tu fundásti: iustítia et iudícium præparátio sedis tuæ.
奉獻詠 詠八十八12,15
高天是屬祢的,厚土也是屬祢的,寰宇及其中的一切是祢奠定的。正義和公理是祢寶座的基礎。

 

Secreta
Munéribus nostris, quǽsumus, Dómine, precibúsque suscéptis: et coeléstibus nos munda mystériis, et cleménter exáudi.
密禱經
上主,我們懇求祢,請祢仁慈地俯聽,在收納這些禮品和祈禱之後,使我們藉著這些天國的奧蹟獲得潔淨。

 

Præfactio 
Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: Quia per incarnáti Verbi mystérium nova mentis nostræ óculis lux tuæ claritátis infúlsit: ut, dum visibíliter Deum cognóscimus, per hunc in invisibílium amorem rapiámur. Et ídeo cum Angelis et Archángelis, cum Thronis et Dominatiónibus cumque omni milítia cæléstis exércitus hymnum glóriæ tuæ cánimus, sine fine dicéntes.
頌謝詞 (聖誕節)
主、聖父、全能永生的天主,我們時時處處感謝祢,實在是理所當然的,並有助我們獲得救恩。藉著聖言降生成人的奧蹟,祢榮耀的新光,照亮了我們的心目,使我們既在祂身上認出那可見的天主,藉此也為那不可見的愛所籠罩。為此,我們聯同天使、總領天使、上座者、宰制者和全體天軍,歌頌祢的光榮,不停地歡呼。

 

 

領主詠、領聖體後經

Communio Ps. 97:3
Vidérunt omnes fines terræ salutáre Dei nostri.
領主詠 詠九十七3
全球看見了我們天主的救恩。

 

Post Communionem
Hæc nos commúnio, Dómine, purget a crímine: et, intercedénte beáta Vírgine Dei Genetríce María, cæléstis remédii fáciat esse consórtes.
領聖體後經
上主,願這共融使我們從罪惡中得潔淨:並藉著童貞榮福天主之母瑪利亞的轉禱,這共融使我們參與天國的醫治。
15會員
29內容數
在本系列中,我會從將臨期第一主日開始,譯介天主教傳統拉丁彌撒中的專用經文(proprium Missae)中的主日和大節慶部分。希望透過這些介紹,我們可以更豐富地了解到傳統禮儀的美,以及對我們的信仰生活有所助益。這裡譯介的是1962年版的羅馬彌撒經書。
留言0
查看全部
發表第一個留言支持創作者!