Ecce panis Angelórum,
factus cibus viatórum
請看天使的食糧,
成為遊子的神糧,
-聖體節繼抒詠
聖三主日之後的星期四是耶穌聖體節。在新禮中,這個瞻禮和另外一個在7月1日慶祝的瞻禮「耶穌至聖寶血節」合併成了同一個「耶穌聖體聖血節」。這兩個瞻禮慶祝的雖是同一個奧秘,其面向不完全相同。今日這個至崇高的瞻禮紀念的是彌撒中奉獻的麵餅在神父的祝聖後真實、實體地成為耶穌基督的聖體,僅僅留下麵餅的外型、觸感和味道,而麵餅內在的實體已經完全成為耶穌自己。
為了特別紀念實體轉換這一奧秘,今天的彌撒經文多次使用標記或象徵的言詞。在密禱經中,教會告訴我們在祭台上此刻獻上的禮品將奧秘地指向(mystice designantur)天主所賜給聖教會的統一與和平。在領聖體後經中,我們在此塵世領聖體,也成為未來永遠分享天主神聖本性的預表(præfigurat)。最後,今天的集禱經對很多的教友來說都絕對不會陌生﹔它就是在聖體降福之前,眾人在詠唱「皇皇聖體」(tantum ergo)之後的禱詞。
另外一個值得注意的是,今天的書信是聖保祿一方面向信友傳承他所接受的成聖體禮,另一方面也告誡信友要相稱地領聖體,否則就是對主的褻瀆。「為此,無論誰,若不相稱地吃主的餅,或喝主的杯,就是干犯主體和主血」。在1969年的禮儀改革時,這同樣的經文在最後這一部分被刪除了。教會傳統教導,如果一個人犯了大罪,且沒有去辦告解與天主和教會修和,那麼他就不應該去領受聖體,而是應該在原地祈禱或者去辦告解。如果執意這麼做,是對聖體的冒犯,自身也是另一個嚴重的罪過。教會每年在這瞻禮的時候重新提醒教友聖體聖事的尊威,切莫以鬆懈隨便的態度接近上主的祭台。
Introitus. Ps 80:17, 2
Cibávit eos ex ádipe fruménti, allelúia: et de petra, melle saturávit eos, allelúia, allelúia, allelúia.
Exsultáte Deo, adiutóri nostro: iubiláte Deo Iacob.
V. Glória Patri, et Fílio, et Spirítui Sancto.
R. Sicut erat in princípio, et nunc, et semper, et in sǽcula sæculórum. Amen.
Cibávit eos ex ádipe fruménti, allelúia: et de petra, melle saturávit eos, allelúia, allelúia, allelúia.
進堂詠 參詠八十2,17
祂以麥子的精華養育他們,阿肋路亞,以石中的蜂蜜飽享他們,阿肋路亞,阿肋路亞,阿肋路亞。
請眾向助佑我們的天主歌舞,向雅各伯的天主歡呼。
啟:願光榮歸於父、及子、及聖神,
應:起初如何,今日依然,直到永遠,阿們。
祂以麥子的精華養育他們,阿肋路亞,以石中的蜂蜜飽享他們,阿肋路亞,阿肋路亞,阿肋路亞。
Oratio
Deus, qui nobis sub Sacraménto mirábili passiónis tuæ memóriam reliquísti: tríbue, quǽsumus, ita nos Córporis et Sánguinis tui sacra mystéria venerári; ut redemptiónis tuæ fructum in nobis iúgiter sentiámus:
集禱經
天主,祢在這奇妙的聖事中留給了我們祢苦難的紀念;我們懇求祢,使我們在恭敬祢體血的神聖奧秘之後;能感受到留在我們內的祢救恩的果效。
Léctio Epistolæ beáti Pauli Apóstoli ad Corinthios 1 Cor 11:23-29
Fratres: Ego enim accépi a Dómino quod et trádidi vobis, quóniam Dóminus Iesus, in qua nocte tradebátur, accépit panem, et grátias agens fregit, et dixit: Accípite, et manducáte: hoc est corpus meum, quod pro vobis tradétur: hoc fácite in meam commemoratiónem. Simíliter et cálicem, postquam cenávit, dicens: Hic calix novum Testaméntum est in meo sánguine. Hoc fácite, quotiescúmque bibétis, in meam commemoratiónem. Quotiescúmque enim manducábitis panem hunc et cálicem bibétis, mortem Dómini annuntiábitis, donec véniat. Itaque quicúmque manducáverit panem hunc vel bíberit cálicem Dómini indígne, reus erit córporis et sánguinis Dómini. Probet autem seípsum homo: et sic de pane illo edat et de calice bibat. Qui enim mandúcat et bibit indígne, iudícium sibi mandúcat et bibit: non diiúdicans corpus Dómini.
聖保祿宗徒致格林多人前書 十一23-29
弟兄們﹔這是我從主所領受的,我也傳授給你們了:主耶穌在祂被交付的那一夜,拿起餅來,祝謝了,擘開說:「這是我的身體、為你們而捨的,你們應這樣行,為記念我。」晚餐後,又同樣拿起杯來說:「這杯是用我的血所立的新約,你們每次喝,應這樣行,為記念我。」的確,直到主再來,你們每次吃這餅,喝這杯,你們就是宣告主的死亡。為此,無論誰,若不相稱地吃主的餅,或喝主的杯,就是干犯主體和主血的罪人。所以人應省察自己,然後纔可以吃這餅,喝這杯。因為那吃喝的人,若不分辨主的身體,就是吃喝自己的罪案。
Graduale Ps 144:15-16
Oculi ómnium in te sperant, Dómine: et tu das illis escam in témpore opportúno,
Aperis tu manum tuam: et imples omne animal benedictióne.
陞階經 參詠一百四十四15-16
眾生的眼睛都盼望於祢,祢準時賞給他們糧食。祢伸出了祢的雙手,祢給一切生靈帶來了祝福。
Alleluia Ioannes 6:56-57
Allelúia, allelúia,
Caro mea vere est cibus, et sanguis meus vere est potus: qui mandúcat meam carnem et bibit meum sánguinem, in me manet et ego in eo. Alleluia.
阿肋路亞 若六56-57
阿肋路亞,阿肋路亞。
因為我的肉,是真實的食品;我的血,是真實的飲品。誰吃我的肉,並喝我的血,便住在我內,我也住在他內。
阿肋路亞。
Lauda, Sion, Salvatórem,
lauda ducem et pastórem
in hymnis et cánticis.
熙雍!請吟詠歌唱,讚頌人類的救主、我們的領袖和善牧。
Quantum potes, tantum aude:
quia maior omni laude,
nec laudáre súfficis.
請盡所能,歌頌歡呼,稱揚讚不勝讚的救主, 因為言語有限,何能勝讚。
Laudis thema speciális,
panis vivus et vitális
hódie propónitur.
耶穌基督的聖體,是給人生命的活糧,是今天特別歌頌的主題。
Quem in sacræ mensa cenæ
turbæ fratrum duodénæ
datum non ambígitur.
基督在最後晚餐的席上,把餅酒給十二宗徒分享, 這正是同一的活糧。
Sit laus plena, sit sonóra,
sit iucúnda, sit decóra
mentis iubilátio.
請用雄壯嘹亮的歌聲、唱出你愉快的心情,向救主歡呼歌詠。
Dies enim sollémnis agitur,
in qua mensæ prima recólitur
huius institútio.
因為我們今天所慶祝的、是一個偉大節日, 紀念耶穌建立了聖體聖事。
In hac mensa novi Regis,
novum Pascha novæ legis
Phase vetus términat.
今天舉行的是新王的盛宴, 新逾越節的羔羊,取代了舊約的祭獻。
Vetustátem nóvitas,
umbram fugat véritas,
noctem lux elíminat.
新的祭祀、代替了舊禮,真實的犧牲、取消了預像, 光明驅走了黑暗,帶來了新希望。
Quod in cœna Christus gessit,
faciéndum hoc expréssit
in sui memóriam.
基督舉行了最後晚宴, 命我們重複舉行,不可間斷,作為對祂的永久紀念。
Docti sacris institútis,
panem, vinum in salútis
consecrámus hóstiam.
我們遵從祂的命令:祝聖酒餅,作為贖罪的犧牲。
Dogma datur Christiánis,
quod in carnem transit panis
et vinum in sánguinem.
麥麵餅成為聖體,葡萄酒成為聖血,這是我們堅信的真理。
Quod non capis, quod non vides,
animosa fírmat fides,
præter rerum órdinem.
理智不能了解,肉眼不能覺察, 這原是超越感覺的事跡,唯有活潑的信德、才能堅信不疑。
Sub divérsis speciébus,
signis tantum, et non rebus,
latent res exímiæ.
餅形酒形只是標記,並非實體,餅酒形內,隱藏著偉大奧跡。
Caro cibus, sanguis potus:
manet tamen Christus totus
sub utráque spécie.
基督的聖體作為食品,基督的聖血作為飲料, 餅酒形內都有基督全身。
A suménte non concísus,
non confráctus, non divísus:
ínteger accípitur.
或領聖體,或領聖血,所領的基督完整無缺,不受撕裂或分割。
Sumit unus, sumunt mille:
quantum isti, tantum ille:
nec sumptus consúmitur.
一個人領或千萬人領,每人所領的完全相等, 基督供人分食,卻永保完整。
Sumunt boni, sumunt mali
sorte tamen inæquáli,
vitæ vel intéritus.
善人領或惡人領,所領的天糧雖然相同: 所得的效果卻截然不同。
Mors est malis, vita bonis:
vide, paris sumptiónis
quam sit dispar éxitus.
善人獲得生命,惡人招致喪亡, 所領的雖是同一神糧,結局卻完全不一樣。
Fracto demum sacraménto,
ne vacílles, sed meménto,
tantum esse sub fragménto,
quantum toto tégitur.
不可懷疑,應當牢記,祭品雖然可以剖分,每份都是耶穌全身。
Nulla rei fit scissúra:
signi tantum fit fractúra:
qua nec status nec statúra
signáti minúitur.
餅形酒形隨意分,分的只是餅酒外形,基督聖體毫無增損。
Ecce panis Angelórum,
factus cibus viatórum:
vere panis filiórum,
non mitténdus cánibus.
請看天使的食糧,成為遊子的神糧, 天主子女的食物,不可投給狗嚐。
In figúris præsignátur,
cum Isaac immolátur:
agnus paschæ deputátur:
datur manna pátribus.
依撒格充作犧牲,逾越節宰殺羔羊, 曠野中瑪納自天降,都是聖體奧跡的預像。
Bone pastor, panis vere,
Iesu, nostri miserére:
tu nos pasce, nos tuére:
tu nos bona fac vidére
in terra vivéntium.
耶穌,祢是真糧,祢是善牧, 求祢憐憫,求祢照顧,使我們同登天鄉,永享真福。
Tu, qui cuncta scis et vales:
qui nos pascis hic mortáles:
tuos ibi commensáles,
coherédes et sodáles
fac sanctórum cívium.
Amen. Allelúia.
祢既全能,而又全知,我們的塵世生活,轉瞬即逝, 祢以聖體滋養我們,如育赤子。 求祢賜我們伴同諸聖,齊聚天國,與祢同席,永遠不再分離。 阿們。阿肋路亞!
Sequéntia sancti Evangéli secúndum Ioánnem. Ioann 6:56-59
In illo témpore: Dixit Iesus turbis Iudæórum: Caro mea vere est cibus et sanguis meus vere est potus. Qui mandúcat meam carnem et bibit meum sánguinem, in me manet et ego in illo. Sicut misit me vivens Pater, et ego vivo propter Patrem: et qui mandúcat me, et ipse vivet propter me. Hic est panis, qui de cœlo descéndit. Non sicut manducavérunt patres vestri manna, et mórtui sunt. Qui mandúcat hunc panem, vivet in ætérnum.
若望福音六56-59
那時,耶穌對猶太群眾說﹔我的肉,是真實的食品;我的血,是真實的飲品。誰吃我的肉,並喝我的血,便住在我內,我也住在他內。就如那生活的父派遣了我,我因父而生活;照樣,那吃我的人,也要因我而生活。這是從天上降下來的食糧,不像祖先吃了『瑪納』仍然死了;誰吃這食糧,必要生活直到永遠」。
Offertorium. Levit 21:6
Sacerdótes Dómini incénsum et panes ófferunt Deo: et ideo sancti erunt Deo suo, et non pólluent nomen eius, allelúia.
奉獻詠 參肋廿一6
上主的祭司向天主奉獻香和麵餅﹔因此他們對他們的天主是聖的,不可褻瀆祂的名號。
Secreta
Ecclésiæ tuæ, quǽsumus, Dómine, unitátis et pacis propítius dona concéde: quæ sub oblátis munéribus mýstice designántur.
密禱經
上主,我們懇求祢仁慈地賜予祢的教會合一與和平的恩賜﹔在此奉獻的禮品正是奧妙地指向這同一恩賜。
Præfactio Communis
Vere dignum et iustum est, æquum et salutáre, nos tibi semper et ubíque grátias ágere: Dómine sancte, Pater omnípotens, ætérne Deus: per Christum, Dóminum nostrum. Per quem maiestátem tuam laudant Angeli, adórant Dominatiónes, tremunt Potestátes. Cæli cælorúmque Virtútes ac beáta Séraphim sócia exsultatióne concélebrant. Cum quibus et nostras voces ut admítti iubeas, deprecámur, súpplici confessione dicéntes:
一般頌謝詞
主、聖父、全能永生的天主,我們時時處處感謝祢,實在是理所當然的,並有助於我們的得救,藉著我們的主基督。藉著祂,天使讚美祢的尊威,宰制者朝拜祢,掌權者畏懼祢,諸天德能和榮福的瑟拉芬共同慶賀。我們祈求祢,讓我們與他們同聲讚頌,在同一宣認中同聲唱到﹔
Communio 1 Cor 11:26-27
Quotiescúmque manducábitis panem hunc et cálicem bibétis, mortem Dómini annuntiábitis, donec véniat: itaque quicúmque manducáverit panem vel bíberit calicem Dómini indígne, reus erit córporis et sánguinis Dómini, allelúia.
領主詠 格前十一26-27
的確,直到主再來,你們每次吃這餅,喝這杯,你們就是宣告主的死亡。為此,無論誰,若不相稱地吃主的餅,或喝主的杯,就是干犯主體和主血的罪人。
Postcommunio
Fac nos, quǽsumus, Dómine, divinitátis tuæ sempitérna fruitióne repléri: quam pretiósi Corporis et Sanguinis tui temporalis percéptio præfigúrat:
領聖體後經
上主,我們懇求祢,使我們永遠地飽享祢的神聖本性﹔這本性是祢寶貴的體血在此塵世的領受所預先表徵的。