【譯後札記】

【泰語小知識｜讓人混亂的時間表達🕑】

泰國人聊什麼 คนไทยคุยอะไร

發佈於泰國文章

2025/11/14 更新2025/11/08 發佈閱讀 14 分鐘

第一次接觸泰語的時間詞彙時，真心覺得泰國人好厲害，表達不同的時段居然要用不同的詞彙！雖然後來我也記起來了，但有時腦袋還是會突然打結😂

※本文譯自 Sanook〈太可愛了！外國女孩學「泰國的時間算法」──โมง、ทุ่ม、ตี，難到想投降。〉

เอ็นดูมาก สาวต่างชาติเรียนภาษาไทย เจอการนับเวลาแบบไทยที่ใช้คำว่า โมง-ทุ่ม-ตี ยากจนขอยอมแพ้

太可愛了！外國女孩學泰語，遇到了泰語使用 โมง、ทุ่ม、ตี 來算時間的方式，難到想投降

เรียกเสียงหัวเราะและความเอ็นดูจากชาวเน็ตไปเต็ม ๆ สำหรับผู้ใช้ TikTok ชื่อ @theogbibi สาวชาวต่างชาติที่ได้โพสต์คลิปเล่าประสบการณ์สุดปวดหัวหลังเรียนภาษาไทย โดยเฉพาะบทเรียนเรื่อง “การนับเวลาแบบไทย” ที่ทำเอาเจ้าตัวถึงกับร้องลั่น เพราะทั้งยาก ซับซ้อน และไม่เหมือนระบบเวลาแบบสากลที่เธอคุ้นเคย

引起網友滿滿笑聲和喜愛的，是 TikTok 用戶 @theogbibi，一位外國女孩。她上傳影片描述自己在學習泰語後，最頭痛的經驗，特別是在「泰國的時間算法」這一課，讓她不禁大喊，因為又難又複雜，且不同於她所熟悉的國際時間制。

ในคลิปดังกล่าว เธอเขียนแคปชั่นว่า “watch me learn about the Thai time system for the first time and have a complete meltdown” หรือแปลว่า “ดูฉันเรียนการนับเวลาแบบไทยเป็นครั้งแรก แล้วสติแตกไปเลย!” พร้อมโชว์สมุดโน้ตที่เต็มไปด้วยลายมือ จดหัวข้อ ‘โมง – ทุ่ม – ตี’ และภาพวาดวงนาฬิกาอย่างตั้งใจ

在影片中，她寫下了文字說明「watch me learn about the Thai time system for the first time and have a complete meltdown」，意思是「看我第一次學習泰國的時間系統，然後徹底崩潰了！」同時展示了滿滿手寫筆記的本子，標題寫著「โมง – ทุ่ม – ตี」，還有認真畫的時鐘圖。

นับเวลาแบบไทย ยากแต่มีเสน่ห์เฉพาะตัว

泰國的時間算法，雖然困難，但有著獨特的魅力

เธอพยายามอธิบายการนับเวลาแบบไทย ซึ่งแบ่งออกเป็นช่วง ๆ ตามคำเฉพาะ เช่น “ตี”, “โมง”, “ทุ่ม” ที่ฟังดูน่ารักแต่กลับสร้างความสับสนให้ผู้เรียนต่างชาติไม่น้อย โดยสรุปที่เธอเรียนได้มีดังนี้:

她努力解釋泰國的時間算法，根據特定的詞彙來劃分不同的時段，例如「ตี」、「โมง」、「ทุ่ม」，聽起來很可愛，但卻為外國學習者帶來不少困惑。總而言之，她學到的內容如下：

AM ถึง 5 AM ต้องพูดว่า "ตี" ตามด้วยตัวเลข
6 AM ถึง 11 AM พูดตัวเลขตามด้วยคำว่า "โมงเช้า" บางทีพูดแค่โมงเฉยๆ ไม่ต้องพูดคำว่าเช้าก็ได้
12 PM ใช้คำว่า เที่ยง
1 PM ถึง 3 PM ใช้คำว่า บ่ายโมง บ่ายสอง บ่ายสาม แค่ 3 ชั่วโมงแรกของตอนบ่าย
4 PM ถึง 6 PM พูดตัวเลข ตามด้วยคำว่า "โมงเย็น" แต่บางทีไม่ต้องพูดคำว่าเย็นก็ได้
7 PM ถึง 11 PM พูดตัวเลขตามด้วยคำว่า "ทุ่ม" แต่จะไม่พูดว่า เจ็ดทุ่ม 7 คือ หนึ่งทุ่ม / 8 คือ สองทุ่ม / 9 คือ สามทุ่ม ไล่ไป 1 2 3 4 5
12 AM ใช้คำว่า เที่ยง แต่ต้องเติมคำว่า "คืน" ไปด้วย
凌晨 1 點到 5 點，要說「ตี」，再加上數字。
上午 6 點到 11 點，先說數字，再加上「โมงเช้า」。有時只說 โมง 而已，不用說 เช้า 也沒關係。
中午 12 點，用「เที่ยง」。
下午 1 點到 3 點，用「บ่ายโมง」、「บ่าย 2」、「บ่าย 3」，只有下午的前 3 個小時用 บ่าย。
下午 4 點到 6 點，先說數字，再加上「โมงเย็น」。但有時不用說 เย็น 也沒關係。
晚上 7 點到 11 點，先說數字，再加上「ทุ่ม」，但不會說 7 ทุ่ม。7 點是「1 ทุ่ม」，8 點是「2 ทุ่ม」，9 點是「3 ทุ่ม」，依序是 1 2 3 4 5。
凌晨 12 點，用「เที่ยง」，但必須加上「คืน」。

โซเชียลแห่คอมเมนต์ “เข้าใจเลยว่าทำไมงง!”

影片湧入了留言：「完全明白為什麼會困惑！」

หลังคลิปถูกเผยแพร่ มีผู้ชมจำนวนมากเข้ามาแสดงความคิดเห็น ทั้งเอ็นดูและให้กำลังใจสาวต่างชาติรายนี้ โดยหลายคนยอมรับว่าแม้แต่คนไทยเองยังเคยสับสนกับระบบเวลาไทยอยู่บ้าง และในแต่ละภูมิภาค แต่ละช่วงวัย ก็อาจจะเรียกขานไม่เหมือนกัน

影片被廣傳後，有大量網友湧入發表意見，有人心疼，也有人替這位外國女孩加油。許多人坦言，即使是泰國人自己，有時也會對泰國的時間系統感到混亂，而且在不同地區、不同世代，說法也可能不一樣。

ทำความเข้าใจ “วิธีนับเวลาตามประเพณีไทย” กับคำว่า โมง ทุ่ม และ ตี

來了解「基於泰國傳統習俗的時間算法」──โมง、ทุ่ม 及 ตี

ในอดีต คนไทยมีวิธีนับเวลาที่แตกต่างจากระบบสากล โดยใช้คำว่า “โมง”“ทุ่ม”และ“ตี”เพื่อบอกช่วงเวลาในแต่ละวัน ซึ่งสอดคล้องกับวิถีชีวิตและวัฒนธรรมไทยที่ผูกพันกับเสียงฆ้องและเสียงกลอง

在過去，泰國人有著不同於國際制的時間算法，使用「โมง」、「ทุ่ม」及「ตี」來表示一天中的各個時段，這符合了泰國人與鑼聲和鼓聲之間息息相關的生活方式與泰國文化。

“โมง” — การนับเวลาในช่วงกลางวัน

「โมง」──白天的時間算法

คำว่า “โมง” มาจากเสียงฆ้องที่ใช้ตีบอกเวลาในสมัยโบราณ หมายถึงการนับเวลาในเวลากลางวัน หากเป็นช่วงก่อนเที่ยง ตั้งแต่เวลา 07.00–11.00 น. จะเรียกว่า โมงเช้า ถึง ห้าโมงเช้า ส่วนเวลา 12.00 น. จะเรียกว่า เที่ยงวัน หลังจากนั้นตั้งแต่ 13.00–17.00 น. จะเรียกว่า บ่ายโมง ถึง บ่ายห้าโมง และเมื่อถึง 18.00 น. มักเรียกว่า หกโมงเย็น หรือ ย่ำค่ำ

「โมง」這個詞，源自於古代用來報時的敲鑼聲，表示白天時段的算法。如果是中午以前的時段，從 07：00 到 11：00，會說「โมงเช้า」到「5 โมงเช้า」；12：00 會說「เที่ยงวัน」；之後從 13：00 到 17：00，會說「บ่ายโมง」到「บ่าย 5 โมง」；到了 18：00，通常會說「6 โมงเย็น」或「ย่ำค่ำ」。

“ทุ่ม” — การนับเวลาในช่วงหัวค่ำถึงเที่ยงคืน

「ทุ่ม」──傍晚至午夜的時間算法

คำว่า “ทุ่ม” มีที่มาจากเสียงกลองที่ใช้ตีบอกเวลาในยามค่ำ หมายถึงการนับเวลาในช่วง 19.00–24.00 น. โดยเริ่มจาก หนึ่งทุ่ม ถึง หกทุ่ม แต่ในทางปฏิบัติ หกทุ่ม มักเรียกกันว่า สองยาม ซึ่งเป็นคำที่ใช้ในระบบยามแบบไทยดั้งเดิม ซึ่งในปัจจุบันเรียกว่า เที่ยงคืน

「ทุ่ม」這個詞，源自於傍晚時分用來報時的打鼓聲，表示 19：00 到 24：00 這個時段的算法，從「1 ทุ่ม」到「6 ทุ่ม」。但實際上， 6 ทุ่ม 通常會稱「2 ยาม」，這是泰國傳統的時間系統中的用詞，現今則稱作「เที่ยงคืน」。

“ตี” — การนับเวลาในช่วงหลังเที่ยงคืน

「ตี」──午夜後的時間算法

คำว่า “ตี” ใช้สำหรับนับเวลาหลังเที่ยงคืน ตั้งแต่ 01.00–06.00 น. โดยเรียกว่า ตีหนึ่ง ถึง ตีหก ซึ่ง ตีหก นั้นจะตรงกับช่วงเวลา ย่ำรุ่ง หรือเริ่มต้นของวันใหม่ ซึ่งปัจจุบันมักจะเรียกว่า หกโมงเช้า สมัยก่อนใช้แผ่นโลหะในการตีเพื่อบอกเวลา แต่เสียงโลหะนั้นไม่ดังมาก เพื่อใช้บอกสำหรับผู้ที่ยังไม่นอนหรือแลกเปลี่ยนเวรยาม และไม่เป็นการรบกวนมากเกินไป ซึ่งเสียงโลหะนั้นไม่ชัดพอที่จะแปลงมาเป็นคำพูดได้ จึงใช้คำว่า ตี

「ตี」這個詞，是用來表示午夜之後的時段，從 01：00 到 06：00，會說「ตี 1」到「ตี 6」，而「ตี 6」相當於黎明或新的一天的開始，現今通常稱「6 โมงเช้า」。古時候，人們會敲打金屬片來報時，但金屬片的聲音不會太大，是為了報時給尚未入睡或要交接夜班的人，而不要過於驚擾。但金屬片的聲音不夠清楚到能轉換成文字，於是就使用「ตี」。

สรุป: ภูมิปัญญาไทยที่สะท้อนจังหวะชีวิต

結論：反映生活節奏的泰國智慧

วิธีนับเวลาแบบไทยไม่เพียงแต่เป็นระบบบอกเวลา แต่ยังสะท้อนถึงวิถีชีวิตของคนไทยในสมัยก่อนที่ใช้เสียงฆ้องและกลองเป็นสัญญาณร่วมกันในชุมชน แม้ปัจจุบันจะเปลี่ยนมาใช้ระบบ 24 ชั่วโมง แต่คำว่า โมง ทุ่ม และ ตี ก็ยังคงเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมภาษาไทยที่เราคุ้นเคยและใช้กันอยู่จนถึงทุกวันนี้

泰國的時間算法不只是一套報時系統，還反映了過去泰國人使用鑼聲和鼓聲作為社區共同信號的生活方式。儘管現今已經改用 24 小時制，但 โมง、ทุ่ม 和 ตี 依然是我們熟悉且至今仍在使用的泰語的文化的一部分。