你知道背後的原因嗎?
「ฝรั่ง」這個詞究竟是先用來稱呼西方人,還是先用來稱呼芭樂呢?
※本文譯自 Sanook〈你能回答嗎?為什麼泰國人稱西方人為「ฝรั่ง」?與水果「ฝรั่ง」(芭樂)有關嗎?〉
ไขข้อสงสัย ทำไมคนไทยเรียกชาวตะวันตกว่า "ฝรั่ง" เกี่ยวอะไรกับผลไม้หรือไม่?
解答疑惑──為什麼泰國人稱西方人為「ฝรั่ง」(fà-ràng),和水果是否有關?
คำว่า "ฝรั่ง" เป็นคำที่คนไทยคุ้นเคย ใช้เรียกชาวตะวันตกผิวขาว และยังเป็นชื่อผลไม้ที่กินกันแพร่หลาย หลายคนจึงสงสัยว่าทั้งสองความหมายเกี่ยวข้องกันอย่างไร บทความนี้สรุปที่มา พัฒนาการทางภาษา และความสัมพันธ์กับผลไม้ชนิดนี้อย่างกระชับ เข้าใจง่าย
「ฝรั่ง」一詞,是泰國人熟悉的詞彙,用來稱呼白皮膚的西方人,也是一種廣泛食用的水果的名稱。許多人因此好奇──這兩個意思之間有什麼關聯?本文將簡要整理這個詞的起源、語言的發展歷程,以及與芭樂這種水果的關係,讀完就能輕鬆理解。
รากศัพท์ของคำว่า "ฝรั่ง" ไม่ได้เริ่มต้นในไทย
「ฝรั่ง」一詞的詞源,並非起源於泰國
คำว่า "ฝรั่ง" มีที่มาจากภาษาเปอร์เซีย คือคำว่า ฟะรัง (Farang) หรือ ฟะรังกี (Farangi) ซึ่งเดิมใช้เรียกชาวแฟรงก์ (Franks) ในยุโรปตะวันตก ต่อมาถูกใช้หมายรวมถึงชาวยุโรปหรือชาวตะวันตกโดยทั่วไป คำนี้แพร่ผ่านเครือข่ายการค้าและวัฒนธรรมของโลกอิสลามเข้าสู่เอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ก่อนจะมาถึงสุวรรณภูมิ
「ฝรั่ง」一詞來自於波斯語,也就是「ฟะรัง 」(Farang)或「ฟะรังกี」(Farangi)。原本是用來稱呼在西歐的法蘭克人(Franks),後來則泛指一般的歐洲人或西方人。這個詞,是經由伊斯蘭世界的貿易網絡和文化,傳入南亞與東南亞,才來到了素萬那普。
การเข้ามาของคำว่า "ฝรั่ง" ในสยาม
「ฝรั่ง」一詞傳入暹羅
คำนี้เข้าสู่สยามอย่างน้อยตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ผ่านพ่อค้าชาวเปอร์เซียและเครือข่ายการค้า เมื่อถึงรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชที่มีความสัมพันธ์ทางการทูตกับฝรั่งเศส คำว่า "ฝรั่ง" จึงถูกใช้เรียกทั้งชาวฝรั่งเศสและชาวตะวันตกโดยเหมารวม ซึ่งสืบเนื่องมาถึงปัจจุบัน
這個詞,至少在阿瑜陀耶王朝時期,就已經透過波斯商人和貿易網絡傳入暹羅。到了與法國建立外交關係的那萊大帝統治時期,「ฝรั่ง」一詞便被用來統稱法國人及西方人,並沿用至今。
เกี่ยวข้องกับผลไม้ “ฝรั่ง” ได้อย่างไร?
與水果「ฝรั่ง」(芭樂)有何種關聯?
ผลไม้ที่คนไทยเรียกว่า “ฝรั่ง” คือ guava (ชื่อวิทยาศาสตร์ Psidium guajava) มีถิ่นกำเนิดในอเมริกากลางและอเมริกาใต้ เชื่อว่าถูกนำเข้ามาในเอเชียโดยชาวโปรตุเกสในช่วงศตวรรษที่ 16–17 เมื่อเข้าสู่สยาม ผู้คนจึงเรียกผลไม้นี้ตามที่มาว่า “ของฝรั่ง” และย่อสั้นเป็น “ฝรั่ง” ในที่สุด ดังนั้นชื่อผลไม้จึงตั้งตามชื่อคน ไม่ใช่เรื่องบังเอิญที่ออกเสียงเหมือนกัน
泰國人稱為「ฝรั่ง」的水果,指的是芭樂(學名為 Psidium guajava)。原產地為中美洲與南美洲,據信是在 16 至 17 世紀間,透過葡萄牙人引進亞洲。當傳入暹羅後,人們便依照這個水果的來源,稱其為「ของฝรั่ง」(意即「ฝรั่ง 的東西」),最後簡化為「ฝรั่ง」。因此,這個水果的名稱是依人的代稱來命名的,發音相同並不是巧合。
คำว่า “ฝรั่ง” เป็นคำเหยียดหรือไม่ในปัจจุบัน?
「ฝรั่ง」一詞,在現今是貶義詞嗎?
โดยรากศัพท์ คำว่า “ฝรั่ง” เป็นคำเรียกกลุ่มคนตามที่มา ไม่ได้มีนัยดูถูกโดยตัวมันเอง อย่างไรก็ตาม ความหมายเชิงบวกหรือลบในปัจจุบันขึ้นอยู่กับเจตนา น้ำเสียง และบริบทของผู้พูด ยิ่งในพื้นที่สาธารณะหรือการทำงานทางวิชาชีพ ควรใช้คำที่ชี้เฉพาะ เช่น “ชาวยุโรป” “ชาวตะวันตก” หรือระบุสัญชาติ เพื่อเลี่ยงความกำกวม
從詞源來看,「ฝรั่ง」一詞是根據族群的起源,用來稱呼一群人,本身並不帶有輕視的意涵。然而,這個詞在現代是褒義或貶義,取決於說話者的意圖、語氣和語境。尤其是在公共場合或工作職場中,應使用具體特定的詞,例如「歐洲人」、「西方人」或指出其國籍,以避免語意模糊不清。
เกร็ดเพิ่มเติม
補充資訊
·คำตระกูลเดียวกับ “ฝรั่ง” พบในหลายภาษาในภูมิภาค เช่นรูปคำใกล้เคียงในภาษาเปอร์เซียและบางภาษาเพื่อนบ้าน ล้วนสื่อถึง “ชาวตะวันตก”
·與「ฝรั่ง」同一詞族的詞,在這一地區的許多語言中都能見到。例如,在波斯語及某些鄰近語言中的相近詞形,都用來指「西方人」。
·ผลไม้ “ฝรั่ง” (Psidium guajava) เป็นไม้ผลกินดิบหรือแปรรูป แพร่หลายในครัวเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หลังการติดต่อค้าขายกับชาวยุโรปยุคเรือสำเภา
·水果「ฝรั่ง」(芭樂,Psidium guajava),是一種可生吃或加工的水果。在大航海時代與歐洲人進行貿易往來後,便廣泛傳入東南亞的飲食中。
สรุปสั้น ๆ
簡要總結
·“ฝรั่ง” (คน) มาจากรากศัพท์เปอร์เซีย ใช้เรียกชาวตะวันตกโดยรวม
·「ฝรั่ง」(人)的詞源,來自於波斯,用來統稱西方人。
·ผลไม้ “ฝรั่ง” ได้ชื่อเพราะถูกนำเข้ามาโดย “พวกฝรั่ง” ในยุคอยุธยา
·水果「ฝรั่ง」(芭樂)之所以得名,是因為在阿瑜陀耶王朝時期,被「西方的人」引進。
·นัยของคำในปัจจุบันขึ้นกับบริบทและเจตนาการใช้
·這個詞在現代的含意,取決於使用的語境和意圖。
【譯後心得】
還記得剛接觸「ฝรั่ง」這個詞時,是先學到「芭樂」的意思,過了一陣子,才學到它也是西方人的代稱,但始終不明白,為什麼這兩個的泰語相同?
這篇文總算解開了我多年來的疑惑😆
本篇取自 Sanook:https://www.sanook.com/news/9852090/






















