【A郎台語小詞典】 EP. 32-Sak做堆
Sak chò堆，mā有讀做sak chòe堆，chit tè詞tī台日大辭典記載ê意思是，kā新婦á kah in ka-tī ê後生，合房做ang-á-bó͘，m̄-koh tī goán gín-á ê時，社會型態tng-teh ùi農業社會轉變做工商社會，早to̍h無siáⁿ人koh ē飼新婦á，新婦á差不多是goán阿媽hit iân ê tāi-chì，ia̍h to̍h是tī日本時代a̍h是講koh khah進前ê tāi-chì。
「1歲算1 kho͘，lóng總賣5 kho͘，錢the̍h去hō͘ goán老爸買藥á，尾--á mā是救無活。5歲--ê āiⁿ 3歲--ê去割草，āiⁿ伊無法mā to̍h āiⁿ，m̄做chhôe-á to̍h來！」Chia ê話，我chit-má nā koh無寫--落-來，koh再來to̍h無半ê人ē知。
Chit ê新婦á咱mā ài來解說--1-ē，to̍h是分人ê cha-bó͘ kiáⁿ轉來厝--ni̍h飼，準備將來beh做ka-tī ê新婦，beh嫁hō͘ ka-tī後生ê細漢cha-bó͘ gín-á。新婦á ài tàu做厝--ni̍h ê khang-khòe，不管是siáⁿ khang-khòe，做ē去--ê to̍h ài做，項項to̍h ài ē，無leh管你是m̄是幼chíⁿ ê gín-á kiáⁿ，真艱苦，人nā leh講你新婦á命，絕對m̄是teh kā你o-ló。
時代慢慢á進步，sak做堆mā演變出新ê意思，nā是講男無chhōa，女無嫁，紹介hō͘ in雙方面熟sāi，想beh kā in做親chiâⁿ，mā有人講che hō做sak做堆。像講：「A明kah A娟in 2 ê人lóng無對象，看in個性koh kài tàu-tah，家庭背景mā chha無kài chē，無，咱來kā in 2 ê sak做堆好--無？」
Sak做堆，mā有人ē講做送做堆，辭典有án-ne收，che mā報hō͘ ta̍k-ke做參考。
Sak-chò-tui, mā ū tha̍k chò sak-chòe-tui, chit tè sû tī Tâi-ji̍t Tōa-sû-tián kì-chài ê ì-sù sī, kā sin-pū-á kah in ka-tī ê hāu-seⁿ kap-pâng chò ang-á-bó͘, m̄-koh tī goán gín-á ê sî, siā-hōe hêng-thài tng-teh ùi lông-gia̍p siā-hōe choán-piàn chò kang-siong siā-hōe, chá to̍h bô siáⁿ lâng koh ē chhī sin-pū-á, sin-pū-á chha-put-to sī goán a-má hit iân ê tāi-chì, ia̍h to̍h sī tī Ji̍t-pún sî-tāi a̍h-sī kóng koh khah chìn-chêng ê tāi-chì.
Chit ê sin-pū-á lán mā ài lâi kái-soeh--1-ē, to̍h sī pun lâng ê cha-bó͘ kiáⁿ tńg-lâi chhù--ni̍h chhī, chún-pī chiong-lâi beh chò ka-tī ê sin-pū, beh kè hō͘ ka-tī hāu-seⁿ ê sè-hàn cha-bó͘ gín-á. Sin-pū-á ài tàu chò chhù--ni̍h ê khang-khòe, put-koán sī siáⁿ khang-khòe, chò ē khì--ê to̍h ài chò, hāng-hāng to̍h ài ē, bô leh koán lí sī m̄ sī iù-chíⁿ ê gín-á kiáⁿ, chin kang-khó͘, lâng nā leh kóng lí sin-pū-á miā, choa̍t-tùi m̄ sī teh kā lí o-ló.
“1 hòe sǹg 1 kho͘, lóng-chóng bē 5 kho͘, chîⁿ the̍h khì hō͘ goán lāu-pē bé io̍h-á, bóe--á mā sī kiù bô oa̍h. 5 hòe--ê āiⁿ 3 hòe--ê khì koah-chháu, āiⁿ i bô-hoat mā to̍h āiⁿ, m̄ chò chhôe-á to̍h lâi!” Chia ê ōe, goán chit-má nā koh bô siá--lo̍h-lâi, koh chài-lâi to̍h bô pòaⁿ ê lâng ē chai.
Sî-tāi bān-bān-á chìn-pō͘, sak-chò-tui mā ián-piàn chhut sin ê ì-sù, nā sī kóng lâm bô chhōa, lú bô kè, siāu-kài hō͘ in siang hong-bīn se̍k-sāi, siūⁿ beh kā in chò chhin-chiâⁿ, mā ū lâng kóng che hō chò sak-chò-tui. Chhiūⁿ kóng: “A-bêng kah A-koan in 2 ê lâng lóng bô tùi-siōng, khòaⁿ in kò-sèng koh kài tàu-tah, ka-têng pōe-kéng mā chha bô kài chē, bô, lán lâi kā in 2 ê sak-chò-tui hó--bô?”
Sak-chò-tui, mā ū lâng ē kóng sàng-chò-tui, sû-tián ū án-ne siu, che mā pò hō͘ ta̍k-ke chò chham-khó.
