將臨期第一主日

2023/12/03閱讀時間約 16 分鐘

In illa die stillabunt montes dulcedinem, et colles fluent lac et mel. 

        Joel 3:18

到了那一天,山嶽必要滴下甘甜,丘陵必要流下奶和蜜

岳厄爾先知書 四18[1]

 

Pilgrim of the Cross at the end of his Journey, Thomas Cole, 1846 (wikiart)

Pilgrim of the Cross at the end of his Journey, Thomas Cole, 1846 (wikiart)




進堂詠

Introitus. Ps. 24:1, 3-4
Ad te levavi animam meam: Deus meus, in te confido, non erubescam: neque irrideant me inimici mei; etenim universi, qui te expectant, non confundentur.
Vias tuas, Domine, demonstra mihi: et semitas tuas edoce me.
V. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto. 
R. Sicut erat in principio, et nunc, et semper, et in sæcula sæcolurum. Amen. 
Ad te levavi…
 
進堂詠 詠廿五1,3-4。
上主,我向祢仰起我的靈魂:我的天主,我信靠祢,必不至於蒙受羞恥,我的仇敵也不至於嗤笑我。因為任何人,凡盼望於祢的,都不至於迷惘。
上主,求祢展示給我祢的道路:並教導我走上祢的途徑。
啟:願光榮歸於父、及子、及聖神,
應:起初如何,今日依然,直到永遠,阿們。
上主,我向祢仰起我的靈魂…[2]

 

進堂詠首先讓我們將靈魂舉起,朝向天主。在此前的狀態中,我們的靈魂彷彿在地面的黑暗中徘徊,現在是向上仰望光明的時候了。在聖經中靈魂(anima)往往指我們的整個全體,整個自我。之後,我們以信德投靠我們的的天主。因這個信靠,我不會被擊倒,而我的仇敵,在此可以理解為魔鬼或者教會的敵人,也不再恥笑我。最後,expectant既是等待,也是盼望的意思,這在此點出將臨期的主要精神:我們在黑暗中等待著天主照世的真光誕生在馬槽中,驅逐我們心靈的困惑與對生命的不解。

 

 集禱經

Oratio
Excita, quæsumus, Domine, potentiam tuam, et veni: ut ab imminentibus peccatorum nostrorum periculis, te mereamur protegente eripi, te liberante salvari: qui vivis et regnas cum Deo Patre, in unitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia sæcula sæculorum.
集禱經
上主,我們祈求祢,興起祢的力量,降來!使得我們能從自身罪惡近在眼前的危險當中,配得因祢的守護而得倖免,因祢的解放而得拯救:祂是天主,和祢及聖神,永生永王。

 

Excitare是攪動、興起、振起、喚醒的意思。在新約的用例中,耶穌說祂要三日內重建聖殿(若二19)以及當祂說辣匝祿睡著了,要去喚醒他(若十一11)時,武加大譯本都是用這個詞。我們求天主喚醒、激發祂的全能,並且來到我們這裡。這個單純的動詞Veni!開啟了將臨期的祈禱,也讓我們想到默示錄結尾時,的那句maranatha,「主,請來!」(默廿二20)。另一個值得注意的是imminentibus periculis:近在眼前,或立即的危險。在這緊醒刻苦的時期,教會提醒我們:我們犯罪,而且這些罪惡的危險是立即的,不要想著僥倖或者陷於安逸,反而要立刻回頭、改過自新。

 

書信

Epistula, Rom 13:11-14
Fratres: Scientes, quia hora est jam nos de somno surgere. Nunc enim propior est nostra salus, quam cum credidimus. Nox præcessit, dies autem appropinquavit. Abjiciamus ergo opera tenebrarum, et induamur arma lucis. Sicut in die honeste ambulemus : non in comessationibus, et ebrietatibus, non in cubilibus, et impudicitiis, non in contentione et æmulatione : sed induimini Dominum Jesum Christum.
書信,羅十三11-14
再者,你們該認清這個時期,現在已經是由睡夢中醒來的時辰了,因為我們的救恩,現今比我們當初信的時候更臨近了。黑夜深了,白日已近,所以我們該脫去黑暗的行為,配戴光明的武器;行為要端正,好像在白天一樣,不可狂宴豪飲,不可淫亂放蕩,不可爭鬥嫉妒;但該穿上主耶穌基督[3]

 

聖保祿提醒我們救恩的時期臨近了。他兩次提到黑夜/睡夢正在過去,白日和清醒的時刻就要開始。Dom Guéranger特別讓我們注意「穿上主耶穌基督」。他說:「那位即將來臨的救主,就是我們要穿上的衣裳,遮蓋我們靈魂上的裸露。讓我們在此讚嘆我們天主的美善吧。在人犯了罪,因為赤身露體而躲藏了起來的時候,祂付出了祂自己,親自作為人的衣裳,以祂神聖本性的長袍遮蓋了人性的淒慘… 讓我們渴望那可愛而光榮的衣裳,藉著祂,天父的慈悲很快將會遮蓋我們」。(Guéranger, 2000: 129-130)

 

 陞階經、阿肋路亞

Graduale, Ps. 24 :3-4
Universi, qui te expectant, non confundentur, Domine. 
Vias tuas, Domine, notas fac mihi : et semitas tuas edoce me. 
陞階經,詠廿四3-4
任何人,凡盼望於祢的,都不至於迷惘。
上主,求祢展示給我祢的道路:並教導我走上祢的途徑。
 
Alleluia Ps. 84:8
Alleluia, Alleluia. 
Ostente nobis, Domine, misericordiam tuam : et salutare tuum da nobis. 
Alleuia,
阿肋路亞,詠八十四8
阿肋路亞,阿肋路亞
上主,求祢向我們顯示祢的寬仁,求祢給我們賞賜祢的救恩。
阿肋路亞[4]

 

 福音

Evangelium Luc. 21:25-33
In illo tempore: Dixit Jesus discipulis suis : Erunt signa in sole et, luna, et stellis, et in terris pressura gentium præ confusione sonitus maris, et fluctuum : arescentibus hominibus præ timore et expectatione, quæ supervenient universo orbi : nam virtutes cœlorum movebuntur. Et tunc videbunt Filium hominis venientem in nube cum potestate magna, et majestate. His autem fieri incipientibus, respicite, et levate capita vestra : quoniam appropinquat redemptio vestra. Et dixit illis similitudinem : videte ficulneam, et omnes arbores : cum producunt jam ex se fructum, scitis, quoniam prope est æstas. Ita et vos cum videritis hæc fieri, scitote quoniam prope est regnum Dei. Amen dico vobis, quia non præteribit generatio hæc, donec omnia fiant. Cœlum et terra transibunt: verba autem mea non transibunt.
福音,路廿一25-33
那時,耶穌對門徒們說:「在日月星辰上,將有異兆出現;在地上,萬國要因海洋波濤的怒號而驚慌失措。眾人要因恐懼,等待即將臨於天下的事而昏絕,因為諸天的萬象將要搖動。那時,他們要看見人子,帶著威能及莫大光榮乘雲降來。這些事開始發生時,你們應當挺起身來,抬起你們的頭,因為你們的救援近了。」祂又給他們設了一個比喻:「你們看看無花果樹及各種樹木,幾時,你們看見它們已經發芽,就知道:夏天已經近了。同樣,幾時你們看見這些事發生了,也應知道天主的國近了。我實在告訴你們,非等一切事發生了,這一代絕不會過去。天地要過去,但是,我的話絕不會過去」[5]

 

「天地要過去,但是我的話絕不會過去」提醒我們無論這個不斷變動消逝中的世界是如何,在天主內的生命始終不會動搖。這讓人想起加多森隱修會(Ordo Cartusiensis, Ordre des Chartreux)的名言:「stat Crux dum volvitur orbis」,這個地球不斷轉動,十字架卻屹立不搖。大聖額我略教宗(540-604)說,耶穌說這些令人恐懼的異象,是為使得身在安逸之中而逐漸喪失了對天主之畏懼的我們能至少在即將來臨的審判中能夠顫慄。「以免你們的心靈因為安逸而遲鈍,因無知而虛弱,你們要緊醒。在一切事上,一方面讓敬畏使心靈再活動起來,另一方面讓履行善工的渴望使心靈堅強」(來自傳統本篤會夜課經,將臨期第一主日第十二誦讀,1963年版)。

 

 奉獻詠、密禱經、頌謝詞

 

 ad Offertorium, Ps. 24:1-3
Ad te levavi animam meam: Deus meus, in te confido, non erubescam: neque irrideant me inimici mei; etenim universi, qui te expectant, non confundentur.
奉獻詠, 詠廿四1-3
上主,我向祢仰起我的靈魂:我的天主,我信靠祢,必不至於蒙受羞恥,我的仇敵也不至於嗤笑我。因為任何人,凡盼望於祢的,都不至於迷惘。
 
Secreta
Hæc sacra nos, Domine, potenti virtute mundatos ad suum faciant puriores venire principium. Per Dominum nostrum…
密禱經
上主,願這神聖奧蹟,藉其偉大的德能潔淨我們,使我們能更純淨地來到它們的源泉跟前。以上所求… 

Hæc sacra,這些神聖的事物,就是指先前奉獻的餅和酒,即將經過祝聖而成為基督的體血,將為我們而祭獻。

 

Praefactio de Trinitate 
Vere dignum et iustum est, æquum et salutare, nos tibi semper et ubique gratias agere : Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus : Qui cum unigentio Filio tuo et Spiritu Sancto unus es Deus, unus es Dominus : non in unius singularitate personæ, sed in unius Trinitate substantiæ. Quod enim de tua gloria, revelante te, credimus, hoc de Filio tuo, hoc de Spiritu Sancto sine differentia discretionis sentimus. Ut in confessione veræ sempiternæque Deitatis, et in personis proprietas, et in essentia unitas, et in maiestate adoretur æqualitas. Quam laudant Angeli atque Archangelis, Cherubim quoque ac Seraphim : qui non cessant clamare cotidie, una voce dicentes : Sanctus…
 
頌謝詞:聖三頌謝詞
主、聖父、全能永生的天主,我們時時處處感謝祢,實在是理所當然的,並有助於我們的得救。祢和祢的獨生子及聖神,只是一個主、一個天主:不是單獨一位,而是三位一體。我們因著祢的啟示,堅信確認祢的光榮和祢聖子的光榮,與聖神的光榮,毫無差別。因此在承認真實永恆的天主時,我們頌揚三位分明、性體唯一、尊威均等。這就是眾天使和總領天使,革魯賓和色拉芬所讚美的,他們日夜不停、無時或息地同聲歡呼: 聖、聖、聖

 

傳統禮儀的頌謝詞相比新禮要少很多。它事實上沒有將臨期自己的頌謝詞,所以使用天主聖三的頌謝詞。天主聖三頌謝詞在傳統禮儀中使用率很高,除了聖三節和聖三彌撒以外,也使用在所有將臨期主日,以及復活期和聖誕期以外的所有二等瞻禮主日。這裡的中文使用新禮彌撒的翻譯,僅結尾處應對經文做調整。

 

 領主詠、領聖體後經

Communio Ps. 84:13
Dominus dabit benignitatem: et terra nostra dabit fructum suum.
領主詠 詠八十四13
上主也必賜下康樂幸福;我們的土地必有它的收穫[6]
Post Communionem
Suscipiamus, Domine, misericordiam tuam in medio temple tui: ut reparationis nostræ ventura sollemnia congruis honoribus præcedamus. Per Dominum nostrum…
領聖體後經
上主,願我們在祢的聖殿中領受祢的仁慈:為使我們能以合宜的崇敬預備即將來到的,我們救贖的隆重瞻禮。因我們的主耶穌基督…

在將臨期,上天降雨而地上長出果實是一個常見的主題。Dom Guéranger說這裡的大地指涉聖母瑪利亞,而產出的果實就是救主耶穌(2000:133)。在彌撒結束時,經文再次提醒我麼能在這個時期最重要的就是準備自己的心靈,好能相稱地迎接聖誕的大慶節。



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



[1] 岳厄爾先知書的分章不同譯本差異頗大。武加大本為三章18節,思高為四章18節。「到了那一天,山嶽必要滴下新洒,丘陵必要流下乳汁,猶大的一切河流必要湧流清水;從上主的殿裏,將有一清泉流出,澆灌史庭山谷。」

[2] 思高譯本:上主,我向你把我的心舉起,我的天主,我全心要倚靠你。懇求你不要使我蒙受羞恥, 也不要容許我的仇人歡喜。凡期望你的人決不會蒙羞…上主,求你使我認識你的法度,並求你教訓我履行你的道路。

[3] 僅將「你們行動要端莊」換為「行為要端正」,其餘與思高本同。

[4] 與思高本同。

[5] 與思高本同。

[6] 與思高本同,除了「祂」改為「它」。這裡的suum應該指大地。

15會員
32內容數
在本系列中,我會從將臨期第一主日開始,譯介天主教傳統拉丁彌撒中的專用經文(proprium Missae)中的主日和大節慶部分。希望透過這些介紹,我們可以更豐富地了解到傳統禮儀的美,以及對我們的信仰生活有所助益。這裡譯介的是1962年版的羅馬彌撒經書。
留言0
查看全部
發表第一個留言支持創作者!